Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ

Μπορούν οι μέλισσες να μας δώσουν μαθήματα δημοκρατίας και διοίκησης επιχειρήσεων;

 Ε, λοιπόν, ναι! Με παρουσία 100 εκατ. χρόνων επάνω στη Γη, έχουν αναπτύξει μηχανισμούς λήψεως αποφάσεων που δεν μπορούμε παρά να ζηλέψουμε!

Ένας περίεργος χορός

Ένας Γερμανός στρατιώτης, που το 1943 απαλλάχθηκε από τη συνέχιση της θητείας του λόγω σοβαρού τραυματισμού στο ρωσικό μέτωπο, αποφάσισε να παρακολουθήσει μαθήματα Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και στη συνέχεια θέλησε να εκπονήσει διδακτορική διατριβή σχετική με τις μέλισσες.

Ένα ανοιξιάτικο απόγευμα του 1949, περνώντας έξω από τους κήπους που ήταν γύρω από το Ινστιτούτο Ζωολογίας του Μονάχου, ο Martin Lindauer είδε σε έναν θάμνο ολόκληρο μελίσσι να έχει σταθμεύσει. Αλλά επειδή ανήκε ακριβώς σε εκείνους που δεν προσπερνούν έτσι ό,τι γίνεται δίπλα του, στάθηκε να δει προσεκτικά το τι συνέβαινε. Και εκτός από τις «χορευτικές κινήσεις» που ο κάθε σχετικός με τις μέλισσες έχει υπόψη του, παρατήρησε ότι κάποιες από τις… χορεύτριες-μέλισσες δεν ήταν και τόσο καθαρές!

Δεν ήταν όμως βουτηγμένες στη γύρη ή σε άλλα φυτικά απομεινάρια. Πήρε λοιπόν προσεκτικά μερικές από αυτές και τις πήγε στο εργαστήριο. Με μια λεπτή βούρτσα τίναξε ό,τι είχαν επάνω τους και το εξέτασε. Άλλη είχε μαύρα υπολείμματα καπνιάς, άλλη κόκκινη σκόνη από τούβλα, άλλη λευκή σκόνη από ασβεστοκονία. Και αυτή η παρατήρηση ήταν η πρώτη σχετικά με ένα θέμα που κρατάει ως σήμερα το ενδιαφέρον των ερευνητών αλλά και μερικών που ασχολούνται με το «μάνατζμεντ».

Δημοκρατία δια … βοής!

Σήμερα πια ξέρουμε, έπειτα από δεκαετίες ερευνών, ότι οι μέλισσες, πέρα από την υπέροχη οργάνωση της κυψέλης τους, διαθέτουν και μια αίσθηση που τους επιτρέπει να παίρνουν δημοκρατικές αποφάσεις!

Διότι αυτό που παρατήρησε ο Lindauer είναι ότι, μόλις η κυψέλη αρχίσει να μη χωράει όλες τις μέλισσες, κάποιες μαζί με μια βασίλισσα θα φύγουν ψάχνοντας για νέα κατοικία. Υπάρχουν λοιπόν ανάμεσα σε αυτές κάποιες που πετούν πιο μακριά και ψάχνουν για το κατάλληλο κατάλυμα. Επιστρέφουν και αρχίζουν η καθεμιά τον παραστατικό χορό της περιγράφοντας το πώς είναι αυτό που έχει βρει. Το υπόλοιπο μελίσσι αρχίζει να παίρνει θέση σχετικά με το ποιος από τους ανιχνευτές αυτούς είναι πιο πειστικός και στο τέλος όλοι ακολουθούν όποιον πλειοψήφησε. Ναι, δεν είναι πλάκα, είναι επιστημονικά  τεκμηριωμένες παρατηρήσεις δεκαετιών.

Μαθήματα business

Ούτε είναι για να γελάσουμε το ότι ο Michael O’ Malley, κοινωνικός ψυχολόγος, σύμβουλος επιχειρήσεων, καθηγητής στην Columbia Business School, εκδότης στο Yale University Press, μελισσοκόμος από το 2002, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «The wisdom of bees» και υπότιτλο: «Τι μπορεί να διδάξει η κυψέλη τις μπίζνες».

Σε 25 μαθήματα προσαρμόζει διδάγματα από τη ζωή των μελισσών σε μια κυψέλη ώστε να εφαρμόζονται και στην επιχειρηματική ζωή.

• Οι μέλισσες, όταν είναι να αποφασίσουν για την καινούργια κατοικία, δεν διαθέτουν άπειρο χρόνο ούτε το 100% των απαραίτητων πληροφοριών. Εχουν όμως πολλούς συμβούλους, τους ανιχνευτές, και την τελική κατεύθυνση τη δίνει μια απόφαση της αρκετά καλά πληροφορημένης πλειοψηφίας. Ενα δίδαγμα και για ορισμένους πολιτικούς ηγέτες που αποφασίζουν κλεισμένοι σε ένα γραφείο κάτω από την επιρροή ελάχιστων και ιδιοτελών μερικές φορές συμβούλων.   
• Οταν θέλει μια μέλισσα να προσδιορίσει μια τροχιά που φέρνει σε καλό τόπο με πλούσια τροφή χορεύει μέσα στην κυψέλη δίνοντας την κατακόρυφη κατεύθυνση του ηλίου και τη γωνία ως προς αυτή την τροχιά. Αφήνει όμως και κάποια ασάφεια να παρεισφρήσει και έτσι η επόμενη μπορεί να ανακαλύψει και κάτι καινούργιο. Ο O’ Malley εκθειάζει αυτή την τακτική, όπου υπάρχουν καθαροί κανόνες σε μια επιχείρηση αλλά και μια δυνατότητα να βρεις και κάτι καλό σε διπλανή «διαδρομή».   
• Παρομοιάζει την τακτική των μελισσών σε έναν τόπο με αυτήν της Wall Mart. Ξεκίνησαν σαν ένας κλάδος που αποσχίστηκε από τις σφήκες της Αφρικής και κατέκτησαν τον κόσμο. Οπου βρέθηκαν ήταν ανταγωνιστικές και αποτελεσματικές, έψαχναν για καινούργια μέρη και είχαν εμπιστοσύνη στα μέλη της κοινωνίας τους όταν αυτά υπεδείκνυαν νέους τόπους με τροφή.   
• Κάνουν τη δουλειά τους και ταυτόχρονα ωφελούν και αναπτύσσουν το περιβάλλον γύρω τους. Προσέχουν για να έχουν φυτά, λουλούδια, γύρη, νέκταρ. Πόσες επιχειρήσεις σκέφτονται έτσι;Στο πρώτο μάθημα αναφέρει ότι «ο θεός των μελισσών είναι το μέλλον». Ο,τι κάνουν το κάνουν βλέποντας πιο μακριά από το μόλις αύριο. Στο τελευταίο λέει ότι κάνουν τη δουλειά τους  αμέριμνες, χωρίς να μπλέκονται σε ίντριγκες του γραφείου, να υφίστανται αδικίες, να βάζουν τρικλοποδιές σε συναδέλφους.

Από το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «More than honey», εκτός από τη σημασία τους για το περιβάλλον, συγκράτησα δύο ακόμη παρατηρήσεις. Κάπου λέει μια μελισσοκόμος: «Αν θέλεις να κυβερνήσεις την κυψέλη, μάθε να κυβερνάς τη βασίλισσα»

και το δεύτερο είναι η διαπίστωση ότι τα φυτά δεν μπορούν να μετακινούνται και να αγκαλιάζονται ερωτικά μεταξύ τους. Οι μέλισσες λοιπόν μεταφέροντας τη γύρη γίνονται οι άγγελοι της αγάπης τους. Άρα σκοτώνοντας τις μέλισσες σκοτώνουμε και κάτι άλλο μαζί.

Official Trailer

Για ελληνικούς υπότιτλους πατήστε εδώ:

https://www.natural.gr/blog/2015/06/08/more-than-honey-2/

Βέβαια ταυτόχρονα ο θεατής θα ανατριχιάσει για το κακό που τους κάνουμε με τα εντομοκτόνα και κυρίως τα νικοτινοειδή.

Οι μέλισσες πεθαίνουν στον βωμό του … φοίνικα! (Τσώλη Θεοδώρα για το Βήμα)

Ανεξέλεγκτοι ψεκασμοί με επικίνδυνα εντομοκτόνα διέλυσαν τη μελισσοκομία της Αττικής. Περνά, περνά η μέλισσα; Στην Αττική το τελευταίο διάστημα δεν περνούν δυστυχώς ούτε η μέλισσα ούτε τα μελισσόπουλα. Και αυτό λόγω της «επέλασης» γεωργικών φαρμάκων που ψεκάζονται… αφειδώς και με λανθασμένο τρόπο μέσα σε αστικές περιοχές για την αντιμετώπιση ενός σκαθαριού που αποδεκατίζει τους φοίνικες, όπως καταγγέλλουν στο «Βήμα» μελισσοκόμοι αλλά και επιστήμονες. Ποια είναι η τελική εικόνα; Χιλιάδες μελίσσια της Αττικής μάς έχουν αποχαιρετήσει προ πολλού, αφού δηλητηριάζονται μετά τις επισκέψεις των μελισσών στα «άνθη του κακού» των φοινίκων, ενώ και οι φοίνικες συνεχίζουν να αργοπεθαίνουν.

Σε όλο αυτό το «μεγάλο θανατικό» πανίδας και χλωρίδας έρχονται να προστεθούν και οι πρόσφατοι ψεκασμοί για την αντιμετώπιση του επικίνδυνου κουνουπιού-ξενιστή του ιού του Δυτικού Νείλου που τάραξε το καλοκαίρι που μας πέρασε τη χώρα μας και ιδιαίτερα τους κατοίκους της Ανατολικής Αττικής. Ψεκασμοί που, σύμφωνα με τους ειδήμονες, ίσως συνέβαλαν στον πρόσφατο εκτεταμένο αφανισμό των μελισσών. Μπορεί όλα αυτά να σας φαίνονται ψιλά γράμματα που αφορούν μόνο τους μελισσοκόμους, αν όμως σκεφτείτε ότι οι μέλισσες που χάνονται επικονιάζουν τα φυτά που είναι η πηγή για το 80% των τροφίμων που καταναλώνουμε, ίσως αντιληφθείτε πιο εύκολα ότι χωρίς τις ταπεινές μελισσούλες κινδυνεύουμε να μην έχουμε να φάμε!

Σε λίγο καιρό ίσως κερδίζει… βραβείο όποιος δει μέλισσα να πετάει στον αττικό ουρανό Το πρόβλημα φαίνεται να λαμβάνει το τελευταίο διάστημα ανυπολόγιστες διαστάσεις στην Αττική, όπου οι μέλισσες … φύγανε, για την ακρίβεια, όπως όλα δείχνουν, δεν ξεφύγανε από τα «χημικά δίχτυα» των ανθρώπων.

Νευροτοξικά και για τον άνθρωπο; «Τα εν λόγω χημικά σκευάσματα είναι ιδιαίτερα βλαπτικά, νευροτοξικά για την ανθρώπινη υγεία».

Παράνομοι ψεκασμοί:

Όπως εξηγεί ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής του Εργαστηρίου Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας κ. Πασχάλης Χαριζάνης, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έδωσε άδεια στις 23 Ιουνίου 2011 και με ισχύ 120 ημερών για χρήση εντομοκτόνων που περιέχουν τις νεονικοτινοειδείς ουσίες imidacloprid, clothianidin και thiamethoxam, καθώς και τη μακροκυκλική λακτόνη abamectin. «Η έγκριση φαρμάκων που έδωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ισχύ ως τις 23 Οκτωβρίου 2011 και τα εντομοκτόνα πρέπει να εφαρμόζονται με συγκεκριμένη δόση στην καρδιά του δένδρου του φοίνικα χωρίς ψεκασμό, αφού προηγουμένως κοπούν οι ταξιανθίες ώστε να μη βρίσκουν οι μέλισσες γύρη και δηλητηριάζονται.

Όλα τα εντομοκτόνα που πήραν έγκριση είναι μελισσοτοξικά» λέει ο καθηγητής και προσθέτει: «Στην πράξη όμως έγιναν πολλές παράνομες ενέργειες. Εγιναν και ψεκασμοί με ισχυρές δόσεις και με μη εγκεκριμένα εντομοκτόνα, χωρίς να κοπούν οι ταξιανθίες των φοινικόδεντρων. Καταστήματα γεωργικών φαρμάκων ανέφεραν ότι πούλησαν μεγάλες ποσότητες εντομοκτόνων σε ιδιώτες που ψέκαζαν τους φοίνικες τους χωρίς να τηρούν τα μέτρα προστασίας. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για τα μελίσσια όλης της περιοχής. Το Εργαστήριο Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών έκανε καταγγελία επώνυμη προς τη Διεύθυνση Γεωργίας Ανατολικής Αττικής και περιμένουμε τις ενέργειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες».

Γιατί δεν κόβουν τα άνθη; Ένα απλό μέτρο που πρέπει να τηρούν τα συνεργεία των δήμων που είναι υπεύθυνα για τη συντήρηση των φοινίκων αλλά πιθανότατα αρκετές φορές άβολο όταν οι φοίνικες έχουν μεγάλο ύψος, το κόψιμο των ανθέων των φοινίκων, φαίνεται ότι μπορεί να σώσει τις μέλισσες. Ιδού γιατί είναι τόσο σημαντικό: όπως εξηγεί ο κ. Χαριζάνης, τα νεονικοτινοειδή γεωργικά φάρμακα είναι διασυστηματικά, αυτό σημαίνει ότι κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη των φυτών, όπως και στα άνθη τους.

Έτσι, αν οι ταξιανθίες του φοίνικα δεν κοπούν όπως ορίζουν οι οδηγίες και όπως δυστυχώς όλα δείχνουν ότι συμβαίνει συστηματικά, πριν από την εφαρμογή των εντομοκτόνων οι μέλισσες που αναζητούν γύρη δηλητηριάζονται. «Και όχι μόνο αυτό: μεταφέρουν τη δηλητηριασμένη γύρη στην κυψέλη, με αποτέλεσμα να αφανίζεται ολόκληρο το μελίσσι» υπογραμμίζει ο καθηγητής και προσθέτει ότι την καταστροφή που προκαλούν αυτά τα γεωργικά φάρμακα αποδεικνύει και το γεγονός ότι από τον χάρτη της Αττικής εξαφανίζονται και οι άγριες μέλισσες. «Αυτό μαρτυρεί ότι υπάρχει αρνητική επίδραση και στην άγρια πανίδα».

Πηγή