Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε μία
μέλισσα της Αθήνας και μία της Μακεδονίας; Ποια μέλισσα είναι «οικονόμα» και
ποια βασίλισσα σμηνουργεί;
Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά μας δίνει
ο μελισσοκόμος Γιάννης Μπατσής, ο οποίος γνωρίζει όσο ελάχιστοι την κοινωνία
των μελισσών και ασχολείται με τη γενετική βελτίωση στη μονάδα του, κοντά στον
Κατσικά Ιωαννίνων, από τη δεκαετία του ‘80. Εξηγεί τη συμπεριφορά των μελισσιών
και κυρίως των βασιλισσών, καθώς υπάρχουν μικρές ή και μεγάλες διαφορές, που
μπορούν να βοηθήσουν έναν νέο αλλά και έναν έμπειρο μελισσοκόμο να φτιάξει το
δικό του μελίσσι, ανάλογα και με το προϊόν που θέλει να δημιουργήσει ή και να
εμπορευτεί.
Ποιες είναι οι πιο παραγωγικές φυλές
βασιλισσών;
Cecropia (Κεκρόπια): Είναι η κατεξοχήν ελληνική φυλή. Η Κεκρόπια απαντάται στα δυτικά και νότια της Ελλάδας. Πρόκειται για σκούρα μαύρη μέλισσα και ανήκει στον οικογενειακό κύκλο των καρνιολανικών. Χτίζει κεριά στο ενδιάμεσο των κηρηθρών. Ο γόνος ξεκινά νωρίς την άνοιξη και αναπτύσσει εκρηκτικά μεγάλες κοινωνίες. Είναι σχετικά επιθετική φυλή, καλή παραγωγός μελιού, μέτρια ανθεκτική στις ασθένειες, εξαιρετικά οικονόμα μέλισσα με μεγάλη αντοχή στον κρύο χειμώνα. Έχει αρκετά μεγάλη τάση για σμηνουργία.
Carnica (Κάρνικα): Οι βασίλισσες και οι
κηφήνες είναι μαύροι. Πρόκειται εξαιρετικά ήρεμη φυλή (καρνιολανική),
προερχόμενη από Σλοβενία, νότια Αυστρία, Βαλκάνια. Έχει ικανοποιητική αντοχή σε
ασθένειες και παράγει λευκά σφραγίσματα μελιού. Είναι πολύ σκληραγωγημένη
μέλισσα, προικισμένη με μακριά προβοσκίδα. Ξεκινά τον γόνο αρκετά νωρίς την
άνοιξη (εκρηκτική ανάπτυξη) και αναπτύσσει ικανοποιητικούς πληθυσμούς.
Χρησιμοποιεί ελάχιστη πρόπολη, κάνει οικονομία τροφών σε περιόδους ξηρασίας.
Χωρίς αμφιβολία, είναι η ιδανική μέλισσα για περιοχές με πρώιμη άνθηση
λουλουδιών.
Caucasia (Καυκάσια): Οι βασίλισσες και
οι κηφήνες είναι χρώματος βαθύ μαύρου και γκρι. Θεωρείται η πιο ήπια όλων των
φυλών, σφραγίζει το μέλι με λευκό κερί (κατάλληλο για εμπορία μελιού σε
κηρήθρα), πετά με αρκετά ψυχρό καιρό, χρησιμοποιεί αρκετή πρόπολη, ασήμαντα
λεηλάτρια, περιορίζει τον γόνο σε περιόδους ξηρασίας, αναπτύσσει μεγάλο
πληθυσμό αργά την άνοιξη, αρκετά ανθεκτική στις ασθένειες, αντοχή στον κρύο
χειμώνα. Έχει επίσης πολύ μεγάλη σε μήκος προβοσκίδα. Κατάλληλη για όψιμες
ανθοφορίες.
Macedonica (Μακεντόνικα): Είναι
εξαπλωμένη από τη χερσόνησο της Χαλκιδικής και φτάνει πίσω στα σύνορα της
Βουλγαρίας και της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Είναι και αυτή σκουρόχρωμη μέλισσα,
χρησιμοποιεί αρκετή πρόπολη στην κυψέλη, τοποθετεί πολλά κεριά-γέφυρες στα
ενδιάμεσα των πλαισίων. Αρκετά ήρεμη μέλισσα σε σχέση με την Κεκρόπια και της
Θράκης, μοιάζει πολύ με την Κάρνικα και εκτιμάται πως έχει προέλθει από πολλές
διασταυρώσεις με αυτήν. Σμηνουργεί με την πρώτη ευκαιρία και αυτό μάλλον το
οφείλει στην από αιώνες εκτροφή της στα παραδοσιακά κοφίνια.
Batsis Buckfast X Cecropia (Μπάκφαστ Χ Κεκρόπια): Υβρίδιο. Η διεθνής
μέλισσα του μοναχού Άνταμ. Διασταυρώθηκε το 1985 στο εργαστήριό του με την
ελληνική φυλή Cecropia. Είναι από τις πιο ήπιες φυλές μελισσών, ασήμαντη τάση
προς λεηλασία, ήρεμη πάνω στα πλαίσια, σφραγίζει το μέλι με άσπρο κερί,
αποθηκεύει μέλι στον εμβρυοθάλαμο για καλό ξεχειμώνιασμα, περιορίζει τον γόνο
σε περιόδους ξηρασίας είναι αρκετά ανθεκτική στις ασθένειες και στον κρύο
χειμώνα. Στο πρόγραμμα εκτροφής χρησιμοποιούνται και τεχνητή σπερματέγχυση και
φυσική γονιμοποίηση. Διασταυρώνεται με άριστα αποτελέσματα με την ελληνική φυλή
όσο και με την Κάρνικα. Σμηνουργεί πολύ δύσκολα.
Liguistica (Λιγκουίστικα): Δημιουργεί
πολυπληθείς κυψέλες, χρώματος πορτοκαλί από τελείως ανοιχτό έως σκούρο. Είναι η
πιο συνηθισμένη φυλή που εκτρέφουν ξένοι παραγωγοί. Χρησιμοποιεί ελάχιστη
ποσότητα πρόπολης, παράγει μεγάλη ποσότητα μελιού. Είναι κατάλληλη για εμπορία
μελιού σε κηρήθρα. Χρειάζεται όμως μεγάλη ποσότητα μελιού για ξεχειμώνιασμα,
γιατί χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες μελιού για την εκτροφή γόνου. Μέτρια
ικανότητα προσανατολισμού. Ασυναγώνιστη σε μεγάλες μελιτοφορίες.
Caucasia Bee: Διασταυρωμένη με τη φυλή
Caucasia, εξωτερικά μοιάζει πολύ με την Carniolan Bee, είναι ήρεμη και υπάκουη.
Πλεονέκτημα ότι η Caucasia μέλισσα έχει τη μεγαλύτερη γλώσσα όλων των φυλών.
Χρειάζεται λεπτομέρεια στην επιλογή, για το θέμα της ιδιοσυγκρασίας. Αυτή
γίνεται διαρκώς με τη μέθοδο της τεχνητής σπερματέγχυσης, από το 1985. Υψηλής
παραγωγικότητας μέλισσα σε όλα τα προϊόντα της κυψέλης, κατάλληλη για όψιμες
ανθοφορίες. Στα πλεονεκτήματά της είναι πως δεν αποθηκεύει μέλι κοντά στην
περιοχή του γόνου, χρησιμοποιεί ελάχιστο αριθμό κηρυθρών για την αποθήκευση μελιού,
δηλαδή τις γεμίζει μέχρι πάνω, γεγονός που θεωρείται εξαιρετικό πλεονέκτημα για
το σφραγισμένο ώριμο μέλι κατά την εξαγωγή του. Η φυλή αυτή θεωρείται ιδανική
για περιοχές με πιο ψυχρό κλίμα, με συχνές βροχοπτώσεις και συνεχώς
μεταβαλλόμενες συνθήκες. Ορισμένοι θεωρούν ότι είναι λιγότερο ανθεκτική σε
νοζεμίαση (Nosema Apis) αλλά αυτό δεν επιβεβαιώνεται από τα ευρήματα σε
σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές φυλές μελισσών.
Δημοσίευση σχολίου