Είναι πόα και αν τύχει να φυτρώσει σε
γόνιμο έδαφος, ξεπερνά σε ύψος τα δύο μέτρα. Το συναντάμε στις άκρες των
αγροτικών δρόμων, σε πεδινές και ορεινές περιοχές. Θέλει ήλιο και ζέστη για να
αναπτυχθεί, τα πλούσια σε ασβέστιο εδάφη είναι αυτά που προτιμά περισσότερο.
Το βρίσκουμε και με τα ονόματα σίλυβο,
κάρδο, κουφάγκαθο, γομαράγκαθο, αγκάβατος, μαριανό κ.α. Το επιστημονικό του
όνομα είναι Onopordum acanthium (Ονόπορδον το ακάνθιον).
Το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται σαν
φυσικό αντίδοτο σε δηλητηρίαση από μύκητες του γένους Amanita (μανιτάρια)
Είναι κοινό φυτό των χωρών της Μεσογείου
και της Μικράς Ασίας. Βέβαια έχει εξαπλωθεί σε πολλές χώρες τα τελευταία
χρόνια. Χρησιμοποιείται μαζί με την αγριοαγκινάρα (Cynara cardunculus) για την
παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων βιοντίζελ.
Η διάρκεια ζωής του, από την στιγμή που
θα φυτρώσει ο σπόρος του, είναι δύο χρόνια. Όλο το σώμα του, κορμός και φύλλα,
είναι καλυμμένο με πολλά αγκάθια. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τους γαϊδάρους, να
το θεωρούν εξαιρετική τροφή.
Σπόρος γαϊδουράγκαθου (Onopordum
acanthium)
Παραδοσιακή φαρμακολογία και σύγχρονη
βοτανοθεραπεία
Το γαϊδουράγκαθο θεωρείται το καλύτερο
βότανο για την προστασία του συκωτιού. Χρησιμοποιείται ακόμη κατά της υψηλής
χοληστερίνης, πίεσης, ζάχαρου, τριγλυκεριδίων κ.α. Τα συχνά αφεψήματα είναι
επίσης ιδανικά για τον έλεγχο και μείωση του αυξημένου σωματικού βάρους.
Τους σπόρους παλαιά του έψηναν και
έκαναν χρήση υποκατάστατου του καφέ, σαν τονωτικό, ενώ χρησιμοποιείται ακόμα
και σαν φυσικό αντίδοτο σε δηλητηρίαση από μύκητες του γένους Amanita
(μανιτάρια). Πρόσφατα οι επιστήμονες κατέληξαν, μετά πολλών ετών έρευνας, πως
είναι ένα άριστο τονωτικό του εγκεφάλου και πως βοηθά στην ενίσχυση της μνήμης.
Όλα τα μέρη του φυτού είναι φαγώσιμα, με
την κατάλληλη επεξεργασία.
Μελισσοκομική χρήση
Τα άνθη του γαϊδουράγκαθου έχουν χρώμα
μοβ, αγαπημένο χρώμα των μελισσών, διότι πλησιάζει προς το υπεριώδης, που αυτές
βλέπουν. Έτσι αντιλαμβάνονται ακριβώς τα σημεία των ανθών που υπάρχει νέκταρ,
ακόμη και την ποσότητα του.
Η μεγάλη ποσότητα γύρης σε μπλε χρώμα
και η πολύ θρεπτική αξία της, εκτινάσσει τον γόνο κάθε μελισσιού που είναι
δίπλα σε μεγάλες εκτάσεις γαϊδουράγκαθου.
Τις ημέρες που το άνθος βγάζει την γύρη
στους ανθήρες οι μέλισσες έχουν πανηγύρι, λούζονται στην κυριολεξία από την
γύρη. Κάθε τριχίδιο του σώματος τους γεμίζει γύρη, ακόμη και τα τριχίδια των
ματιών τους. Αυτό όμως τις κάνει απρόσεκτες και πολλές συλλέκτριες χάνουν την
ζωή τους.
Θύτες είναι οι αράχνες. Πλησιάζουν τις
απρόσεκτες και λαίμαργες μέλισσες και τις συλλαμβάνουν χωρίς κόπο και χωρίς
αντίσταση. Ο θάνατός τους είναι ακαριαίος από το δηλητήριό τους.
Αράχνη του είδος Tomisus onustus,
συλλαμβάνει συλλέκτρια σε άνθος γαϊδουράγκαθου (Onopordum acanthium)
Το νέκταρ του βρίσκεται σε ικανοποιητική
ποσότητα και είναι πλούσιο σε ζάχαρα. Κάποιες ημέρες, μπορούμε να δούμε ακόμη
και δέκα μέλισσες σε ένα άνθος γαϊδουράγκαθου.
Παραγωγοί που έχουν έτοιμα μελίσσια το
πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και τα πάνε σε περιοχές που υπάρχουν εκτάσεις γεμάτες
με γαϊδουράγκαθα, σίγουρα θα τρυγήσουν καλές ποσότητες μελιών, εφ'όσον βέβαια
το επιτρέψει ο καιρός. Ο δυνατός άνεμος και τα ξεροβόρια αναστέλλουν τις
νεκταροεκκρίσεις. Την ίδια ζημιά κάνει και η βροχή, ξεπλένει το νέκταρ και την
γύρη από τα άνθη.
Το μέλι του γαϊδουράγκαθου είναι
ανοιχτόχρωμο κίτρινο, εύγευστο, με μέτριο ιξώδες.
Δημοσίευση σχολίου