ΤΟ ΓΑϊΔΟΥΡΑΓΚΑΘΟ: ENA ΒΟΤΑΝΟ ΧΡΗΣΙΜΟ ΣΤΙΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Το γαϊδουράγκαθο ή αλλιώς milk thistle  και επιστημονικά silybum marianum, είναι ένα περιφρονημένο βότανο που όμως αφθονεί στην χώρα μας. Στην αρχαιότητα οι σπόροι του γαϊδουράγκαθου χρησιμοποιούνταν ευρέος από τους Έλληνες  και τους Ρωμαίους για φαρμακευτικούς σκοπούς, θεωρούνταν ιαματικό και ιδιαίτερα χρήσιμο σαν αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από φυτικά δηλητήρια και τοξικές ουσίες. Σήμερα, περισσότερες από 300 επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν τις ιαματικές ιδιότητες του φυτού.

Φυσικές θρεπτικές ουσίες του γαϊδουράγκαθου.

Το γαϊδουράγκαθο είναι ένα από τα καλύτερα μελετημένα βότανα και περιέχει σε αρκετά μεγάλες συγκεντρώσεις βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, απαραίτητα λιπαρά οξέα και δραστικές ουσίες:

• Απαραίτητα για τον άνθρωπο λιπαρά οξέα,
• Β-καροτένιο,
• Ασβέστιο,
• Κάλιο,
• Μαγγάνιο,
• Σελήνιο,
• Φυτικό σίδηρο,
• Φωσφόρο και ψευδάργυρο,
• Περιέχει την δραστική ουσία σιλαμαρίνη και γλουταθειόνη.

Πως χρησιμοποιείται το γαϊδουράγκαθο;

Το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται κυρίως σαν αφέψημα, σε δοσολογία περίπου όσο ένα κουταλάκι του γλυκού από τους σπόρους του βράζονται σε νερό για 10-20 λεπτά και κατόπιν στραγγίζονται για να καταναλωθεί το καθαρό αφέψημα. Η δραστική του ουσία σιλαμαρίνη ΔΕΝ είναι διαλυτή στο νερό και για τον λόγο αυτόν ΔΕΝ μπορεί να απορροφηθεί από τον οργανισμό παρά μόνον όταν χρησιμοποιηθεί το εκχύλισμα του γαϊδουράγκαθου.

Οι ευεργετικές του δράσεις

Δρα προστατευτικά στο ήπαρ από την τοξικότητα των φαρμάκων γιατί μπορεί να αυξήσει ως και 35% την αντιοξειδωτική ουσία γλουταθειόνη που παράγεται στα κύτταρα του οργανισμού.Ασθενείς που λαμβάνουν πολλά και διαφορετικά φάρμακα είναι καλό να το χρησιμοποιούν κατόπιν συνεννοήσεως με τον γιατρό τους.

Είναι χρήσιμο σε όσους κάνουν χημειοθεραπείες γιατί βοηθά στην προστασία του ήπατος από τις χημικές ουσίες των χημικοθεραπευτικών φαρμάκων για τον ίδιο παραπάνω λόγο.

Περιορίζει τις συνέπειες του αλκοόλ στο ήπαρ και κατά συνέπεια προστατεύει ως ένα βαθμό από την κίρρωση του ήπατος για τον ίδιο λόγο.

Απεδείχθη ιδιαίτερα χρήσιμο στις δηλητηριάσεις από τα μανιτάρια.

Παρεμποδίζει τον σχηματισμό πέτρας στην χολή.

Είναι φθηνό και θεωρείται αβλαβές. Σε ορισμένους ανθρώπους ενδέχεται να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές ή ναυτία και σε σπάνιες περιπτώσεις διάρροια.

Τι είναι η ουσία γλουταθειόνη που το γαϊδουράγκαθο περιέχει;

Η γλουταθειόνη  ανήκει στις χρήσιμες για τον οργανισμό ουσίες που μπορεί να συνθέσει ο οργανισμός από μόνος του από τα αμινοξέα που την αποτελούν και βρίσκεται σε αρκετά μεγάλη περιεκτικότητα στους ζωικούς ιστούς και στο αίμα. Η φυσιολογική περιεκτικότητα του ανθρώπινου αίματος σε γλουταθειόνη είναι 0,35 ως 0,45 gr ανά λίτρο.

Η γλουταθειόνη επιτελεί πολλές λειτουργίες στους ζωντανούς οργανισμούς:

Είναι το κυριότερο ενδογενές αντιοξειδωτικό που παράγεται από τα κύτταρα, συμμετέχοντας απευθείας στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και των ενεργών μορφών του οξυγόνου, εμποδίζοντας έτσι την οξείδωση των κυττάρων του οργανισμού. Στην οξείδωση αυτή οφείλονται οι ασθένειες και το γήρας.

Ρυθμίζει τον κύκλο του μονοξειδίου του αζώτου, που είναι κρίσιμος για τη ζωή.

Επιδρά σε μεταβολικές και βιοχημικές αντιδράσεις όπως η σύνθεση και επισκευή του DNA, η πρωτεϊνοσύνθεση, η σύνθεση προσταγλανδίνης, η μεταφορά αμινοξέων και η ενεργοποίηση ενζύμων. Για τον λόγο αυτό, κάθε σύστημα του σώματος μπορεί να επηρεασθεί από την κατάσταση του συστήματος της γλουταθειόνης, ιδίως το ανοσοποιητικό, το νευρικό, το γαστρεντερικό και οι πνεύμονες.

Ζωτική είναι επίσης η δράση της στον μεταβολισμό του σιδήρου.

Νεστορή Βασιλική , Διαιτολόγος – Διατροφολόγος 

Πηγές:

Γεωργίου Μανουσάκη : «ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ», έκδοση Γεωργίου Μανουσάκη, (2008).

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τμήμα Ιατρικής, Τομέας Παθολογίας : «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ», UNIVERSITY STUDIO PRESS, (Θεσσαλονίκη, 1998)