Έρευνα δυο επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Λονδίνου δείχνει ότι οι αγριομέλισσες έχουν τη γρηγορότερη έγχρωμη όραση όλων των ζώων και έτσι βρίσκουν εύκολα την τροφή τους, ακόμη και σε σκιερά μέρη. Οι κ.κ. Peter Skorupski και Lars Chittka δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Neuroscience».
Η ικανότητα να βλέπουν σε υψηλή ταχύτητα, είναι κοινή μεταξύ των εντόμων που πετάνε με μεγάλη ταχύτητα, χαρίζοντάς τους τη δυνατότητα να ξεφεύγουν από απειλές και να ζευγαρώνουν στον αέρα. Όμως δεν ήταν σαφές, μέχρι τώρα, αν η έγχρωμη όραση των μελισσών διατηρείται και όταν πετάνε με μεγάλη ταχύτητα. Η παρούσα έρευνα αποδεικνύει ότι η έγχρωμη όρασή τους, αν και πιο αργή στη διάρκεια της πτήσης, είναι δυο φορές πιο γρήγορη από αυτή των ανθρώπων.Ο Δρ. Skorupski, ερευνητής στο Ερευνητικό Κέντρο Ψυχολογίας «Βασίλισσας Μαίρης» στη Σχολή Βιολογικών και Χημικών Επιστημών, λέει: «Δεν μπορούμε εύκολα να παρακολουθήσουμε με τα μάτια μας ένα έντομο που πετάει γρήγορα, αλλά τα έντομα αυτά μπορούν και το κάνουν, χάρη στην πολύ γρήγορη όρασή τους». Πόσο γρήγορα βλέπεις, εξαρτάται από το πόσο γρήγορα οι αισθητήρες φωτός των ματιών μπορούν να «συλλαμβάνουν» εικόνες και να τις στέλνουν στον εγκέφαλο. Τα περισσότερα έντομα βλέπουν πιο γρήγορα από εμάς και έτσι αποφεύγουν τη μυγοσκοτώστρα!
Οι αγριομέλισσες χρησιμοποιούν την προχωρημένη τους έγχρωμη όραση για πολλούς σκοπούς. Ο Δρ. Skorupski εξηγεί: «Οι μέλισσες ήταν τα πρώτα ζώα στα οποία οι επιστήμονες αποδείξαμε ότι κατέχουν την έγχρωμη όραση και τη χρησιμοποιούν πολύ καλά, για να πετάνε σε σημεία με λίγο ή διάστικτο φως και να αναγνωρίζουν σχήματα όπως η είσοδος της κυψέλης ή για να βρουν χρωματιστά λουλούδια πλούσια σε νέκταρ».
Τα πειράματα δείξανε ότι οι μέλισσες καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια, βλέποντας χρώματα παρά όταν βλέπουν μόνο ασπρόμαυρα.
Συνεπώς πώς εκμεταλλεύονται καλύτερα τη διαθέσιμη ενέργειά τους οι μέλισσες; «Οι μέλισσες δεν μπορούν να σπαταλήσουν την ενέργειά τους, γιατί χρειάζονται ένα μεγάλο ποσοστό μόνο και μόνο για να μείνουν ζωντανές. Φαίνεται ότι βλέπουν χρώματα μόνο όταν πετάνε με την μισή ταχύτητα βλέποντας άσπρο φως, το οποίο δείχνει με αρκετή λεπτομέρεια χαρακτηριστικά λουλουδιών ή σημάδια για να γυρίσουν σπίτι» λέει ο κ. Skorupski.
Αναφορές:
Peter Skorupski, Lars Chittka, “Differences in Photorecptor Processing Speed for Chromatic and Achromatic Vision in the Bumblebee, Bom-bus terrestris. Journal of Neuroscience, March 2010; 30: 3896-3903: DOI:10.1523/JNEUROSCI. 570 0-09.2010
Οι Μέλισσες Χρησιμοποιούν την Αχρωματική
Αντίθεση
για να Βλέπουν το Κόκκινο
για να Βλέπουν το Κόκκινο
J Martinez-Harms, AG Palacios, N Marquez, P Estay, MTK Arroyo, J Mpodozis
Μια
αγριομέλισσα στη Χιλή επισκέπτεται κόκκινα λουλούδια, αλλά πώς τα βρίσκει;Οι περισσότερες μέλισσες δεν χάνουν το χρόνο τους στα κόκκινα λουλούδια, τα οποία συνήθως επικονιάζονται από άλλους επικονιαστές όπως το κολιμπρί. Όμως, η αγριομέλισσα Bombus dahlbomii της Χιλής είναι εξαίρεση. Ο κ. Jaime Martinez-Harms του Πανεπιστημίου της Χιλής εξηγεί ότι οι συγκεκριμένες μέλισσες μια χαρά επισκέπτονται κόκκινα άνθη αν έχουν καλής ποιότητας νέκταρ. Εντούτοις, τα έντομα έχουν μόνο τρεις οπτικούς υποδοχείς, για υπεριώδη, μπλε και πράσινα μήκη κύματος, τότε πώς βλέπουν το κόκκινο;
Τα εύκρατα δάση της Νότιας Αμερικής περιέχουν μεγάλο αριθμό λουλουδιών που βλέπουμε εμείς ως κόκκινα και για τα οποία είναι γνωστό ότι τα επισκέπτονται οι Bombus dahlbomii. Οι ερευνητές πρώτα συλλέξανε ορισμένα λουλούδια για χρωματική ανάλυση του μήκους κύματος φωτός, που αντανακλούνε για να διευκρινίσουν αν γίνονται αντιληπτά στις μέλισσες. Πολλά από τα λουλούδια αντανακλούσαν κόκκινα μήκη κύματος, επομένως οι μέλισσες χρησιμοποιούν άλλα κριτήρια να τα δουν.
Οι ερευνητές μεταφέρανε μια φωλιά Bombus dahlbomii στο εργαστήριο. Μετά από εξέταση, επιβεβαιώσανε ότι οι μέλισσες δεν είχαν κανέναν ειδικό αισθητήρα για το κόκκινο χρώμα και άρα πρέπει να χρησιμοποιούν κάτι άλλο. Μια πιθανότητα ήταν η αχρωματική αντίθεση, δηλαδή να χρησιμοποιούν τις διαφορές στην ένταση.
Αρχικά, επιβράβευσαν τις μέλισσες με ζάχαρη όταν επισκέφτηκαν ένα κόκκινο κύκλο σε πράσινο φόντο που προσομοίαζε ένα κόκκινο λουλούδι στη φύση. Όταν το μάθανε, οι μέλισσες είχαν την επιλογή μεταξύ ενός κόκκινου «λουλουδιού» και ενός μπλε, και τα δυο σε πράσινα φόντα. Οι μέλισσες έδειξαν ότι μπορούσαν να δουν τη διαφορά επειδή συνέχιζαν να πηγαίνουν στο κόκκινο. Αν η επιλογή τους βασιζόταν στη διαφορά έντασης, τότε ένας σκούρος πράσινος κύκλος σε πράσινο φόντο θα έμοιαζε πολύ με τον κόκκινο κύκλο στο ίδιο φόντο. Με την επιλογή αυτή, οι μέλισσες επισκεφτήκαν εξ ίσου τα δυο «λουλούδια», δείχνοντας ότι χρησιμοποιούν την αχρωματική αντίθεση ώστε να εντοπίσουν τα κόκκινα λουλούδια στη φύση.
Αναφορές:
Martinez-Harms, j, Palacios, AG, Marquez, N. Estay, P, Arroyo, MTK, Mposozis, J (2010). «Can red flowers be conspicuous to bees? Bombus dahlbomii and South American temperate forest flowers as a case in point», Journal of Experi-mental Biology, 213, 564-571. DOI: 10.1242/jeb/ 037622
Peter Skorupski PhD, Lars Chittka PhD
Σχολή Βιολογικών και Χημικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Βασίλισσας Μαίρης
Δεν ξέρουμε πολλά ακόμη για τη ζωή κάποιων εντόμων, όπως των αγριομέλισσών (Βομβίνοι), που είναι ένας συγγενής των «δικών μας» μελισσών. Συμβάλουν στην επικονίαση των φυτών, και μάλιστα σε πιο «δύσκολα είδη φυτών», όπως τα βαθυκάλυκα. Δεν αποτελούν ανταγωνιστικό είδος, παρά μόνο πιο φασαριόζικο. Μαθαίνοντας γι’ αυτούς, μαθαίνουμε για τις μέλισσες. Αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την εξέλιξη και τους διακλαδισμούς. Άλλα χρώματα βλέπουν οι μέλισσες και άλλα εμείς σε ένα ίδιο λουλούδι. Δεν υπάρχει ορθό και λάθος στη φύση. Μόνο ορθά υπάρχει.
Πηγή
Δημοσίευση σχολίου