Η ΣΦΗΚΑ Η ΕΞΑΔΕΛΦΗ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ

Οι σφήκες ξεχωρίζουν από τις μέλισσες από τη θέση των μπροστινών φτερών τους, τα οποία αναδιπλώνονται όταν αυτή δεν κινείται, δίχως όμως να διαχωρίζονται από τα πίσω φτερά. Αναγνωρίζονται από το μαύρο και κίτρινο χρώμα τους, τα σχέδια των οποίων χαρακτηρίζουν το κάθε είδος.

Η κοινωνική συμπεριφορά των σφηκών

 Οι σφήκες αποτελούν το αρχαιότερο είδος υμενόπτερων, και είναι πρόγονοι των μυρμηγκιών και των μελισσών. Ο διαχωρισμός μεταξύ σφηκών-μελισσών τοποθετείται στα μέσα της κρητιδικής περιόδου, περίπου εκατό εκατομμύρια χρόνια πριν. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στη σύγκριση μεταξύ κοινωνικών σφηκών και μελισσών. Οι κοινωνικές σφήκες περιλαμβάνουν:

• Την υποοικογένεια των Vespinaes με το γένος Vespula, όπου τα πιο γνωστά είδη είναι οι μικρές κίτρινες σφήκες Vespula vulgaris και V.germanica, καθώς και το γένος Dolichovespula,στο οποίο ανήκουν οι κράβροι (μεγάλες κόκκινες σφήκες) (Vespa crabro). 
•  Την υποοικογένεια των Πολιστινών (Polistinaes),η οποία περιλαμβάνει τους πολιστές (σφήκες  που ζουν σε φωλιές διαμπερείς και διαθέτουν μία μόνο σειρά κελιών).Την άνοιξη, το γονιμοποιημένο μοναχικό θηλυκό ξεκινά σε κάποιο προστατευόμενο περιβάλλον (κάτω από ένα δέντρο, μέσα σε μια κοιλότητα ή μέσα στη γη) να κατασκευάζει μια φωλιά με δέκα περίπου κελιά, η οποία, στο τέλος της εποχής, θα περιλαμβάνει, ανάλογα με το είδος της σφήκας, από δέκα έως και αρκετές εκατοντάδες κελιών. Εκεί η σφήκα γεννά τα αβγά της και κάνει όλες τις απαραίτητες εργασίες για την ανάπτυξη των αβγών, από τα οποία αρχικά θα γεννηθούν εργάτριες. Αυτές, σταδιακά θα αντικαταστήσουν την ιδρύτρια σφήκα όσον αφορά στις εργασίες για την κατασκευή της φωλιάς,  τη φροντίδα της  και τη συλλογή της γύρης.

Οι κοινωνίες των σφηκών λέγονται ετήσιες: το φθινόπωρο, η αποικία παράγει άφθονες αρσενικές σφήκες και μελλοντικές βασίλισσες. Η φωλιά εγκαταλείπεται και οι νεαρές γονιμοποιημένες θηλυκές σφήκες ξεχειμωνιάζουν σε κάποιο άλλο καταφύγιο, συνήθως μόνες.

 ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΜΕΛΙΣΣΩΝ ΚΑΙ ΣΦΗΚΩΝ

·         Οι φωλιές των σφηκών κατασκευάζονται από ένα είδος χαρτιού επεξεργασμένου με φυτικές ίνες που έχουν συλλέξει κι έχουν αναμίξει με σάλιο. Τα κελιά της κηρήθρας είναι στραμμένα προς τα κάτω.

·         Οι μέλισσες διαθέτουν πιο εξελιγμένο σύστημα επικοινωνίας και κατανομής εργασίας. Όσον αφορά στους πολιστές, όλα τα άτομα είναι μορφολογικά παρόμοια και ικανά να αναλάβουν όλες τις εργασίες.

·         Σε αντίθεση με τις σφήκες, οι μέλισσες είναι πολυετή έντομα (περνάνε το χειμώνα στην πρωταρχική τους αποικία).

·         Σε αντίθεση με τις μέλισσες, οι σφήκες διαθέτουν ένα λείο κεντρί, το οποίο τους επιτρέπει να τσιμπάνε πολλές φορές το στόχο τους χωρίς να πεθαίνουν.

·         Παρόλο που βλέπουμε τις σφήκες να συλλέγουν νέκταρ, είναι κατά βάση σαρκοφάγα έντομα (τρέφονται με έντομα και τους γόνους τους, με κρέας κ.λπ.). Επίσης, δεν παράγει μέλι και δεν αποθηκεύει τροφή για το χειμώνα, σε αντίθεση με τη μέλισσα, η οποία καταναλώνει γύρη και το μέλι που παράγει.

Πηγή: Σύγχρονη Μελισσοκομία (Henri  Clement)