ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΗΨΙΓΟΝΙΑ

– Είναι ασθένεια μικρότερης σημασίας από την Αμερικάνικη Σηψιγονία

-Υπάρχει σε αρκετά μελισσοκομεία.

– Δεν την βλέπουμε συχνά επειδή:

α) Τα μολυσμένα μελίσσια απομακρύνουν έγκαιρα τις μολυσμένες προνύμφες.

β) Η «προληπτική» θεραπεία με αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση της Α.Σ. δεν

επιτρέπει την εκδήλωσή της

γ) Αποδίδουμε τα λιγοστά συμπτώματα, όπως παρουσία διάσπαρτου γόνου, στη

βαρρόωση.

 

Παθογόνο αίτιο

– O Melissococus plouton

Δεν είναι σπορογόνο αλλά είναι ανθεκτικό βακτήριο

Υπάρχουν μορφές Ε. Σ. που οφείλονται σε άλλα μικρόβια

– Όπως: o Streptococcus faecalis το Bacterium evrydicaeο Bacillus alvei

Συμπτώματα

Τα βλέπουμε συνήθως στον ασφράγιστο γόνο

– Διάσπαρτος γόνος

– Δυσάρεστη οσμή

– Προνύμφες ηλικίας 3-4 ημερών νεκρές έχουν φύγει από την κεντρική θέση

του κελιού και είναι ανασηκωμένες στα πλάγια τοιχώματα.

-Έχουν χρώμα κιτρινωπό μέχρι καστανό

– Το σώμα τους είναι ζαρωμένο και ξεχωρίζουν κάτω από το δέρμα οι τραχείες,

– Όταν αποξηρανθούν δεν προσκολλούνται σταθερά στα τοιχώματα του κελιού

– Σπάνια βλέπουμε συμπτώματα και στο σφραγισμένο γόνο।

Eπιδημιολογία

– Η ασθένεια είναι δυνατό να υπάρχει σ’ ένα μελίσσι με την υποκλινική μορφή,

στη συνέχεια να υποτροπιάσει, να εμφανισθεί με την οξεία μορφή και μετά να

υποχωρήσει και πάλι ή ακόμη το μελίσσι να αυτοϊαθεί.

– Υπάρχει μία ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης του Μ. pluton και της

εξάλειψής του από τις καθαρίστριες μέλισσες. Όταν οι καθαρίστριες

προλαβαίνουν και πετούν έξω από την κυψέλη τις μολυσμένες προνύμφες, η

μόλυνση διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα και δεν εμφανίζονται κλινικά

συμπτώματα. Αν η ισορροπία αυτή διαταραχθεί υπέρ του παθογόνου

παράγοντα, η ασθένεια εκδηλώνεται

Μετάδοση της ασθένειας

– Μέσα στην κυψέλη:

– με τις καθαρίστρες μέλισσες που μεταφέρουν τον παθογόνο παράγοντα από τα

μολυσμένα κελιά στις υγιείς προνύμφες.

– με την εκτροφή γόνου σε μολυσμένες κηρήθρες.

– Στο μελισσοκομείο

– με τη λεηλασία και την παραπλάνηση.

– με την ανταλλαγή κηρήθρων

Διάγνωση

– Στηρίζεται στα συμπτώματα της ασθένειας που εκδηλώνονται στον

ασφράγιστο γόνο.

– Πρέπει να γνωρίζουμε τη μορφολογία των υγιών προνυμφών από αυτή των

ασθενών ή νεκρών.

– Οι υγιείς προνύμφες είναι τοποθετημένες στον πυθμένα του κελιού, το σώμα

τους είναι εύρωστο και λίγο ή πολύ περιεστραμμένο, ανάλογα με την ηλικία

τους. Ο διαχωρισμός των δακτυλίων είναι εμφανής, οι τραχείες όμως δε

διακρίνονται.

– Πρέπει επίσης να μπορούμε να διακρίνομε την Ευρωπαϊκή από την

Αμερικάνικη Σηψιγονία. Επειδή τα μέτρα που παίρνουμε για την

αντιμετώπισή τους είναι διαφορετικά.

Αντιμετώπιση της ασθένειας

– Η αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής σηψιγονίας είναι πιο εύκολη από αυτή της Αμερικάνικης. Δεν είναι αναγκαία ούτε η θανάτωση μελισσιών ούτε η καταστροφή μελισσοκομικού υλικού. Σε περιπτώσεις περιορισμένης μόλυνσης τα μελίσσια συχνά αυτοθεραπεύονται.

– Άσχετα όμως με αυτό ο μελισσοκόμος πρέπει να επεμβαίνει και να βοηθά τα μελίσσια του να ιαθούν ταχύτερα.

Θεραπεία

Θεραπεία χωρίς φάρμακα

– Συστηματικός έλεγχος του μελισσοκομείου και έγκαιρο εντοπισμό των άρρωστων μελισσιών. Συνένωση των αδύνατων μελισσιών ή ενίσχυση με γόνο από υγιή μελίσσια

– Άμεση διακοπή της ωοτοκίας, με θανάτωση των βασιλισσών και αντικατάσταση τους με βασιλικά κελιά από υγιή μελίσσια। Η διακοπή της ωοτοκίας δίνει τη δυνατότητα στο μελίσσι, να καθαρίσει τα κελιά με τις μολυσμένες προνύμφες και να αυτοϊαθεί. Τροφοδότηση των μολυσμένων μελισσιών με σιρόπι.

– Απολύμανση των μολυσμένων κηρήθρων με νερό Javel* ή οξείδιο του

αιθυλενίου**.

Θεραπεία με αντιβιοτικά

Η ασθένεια είναι δυνατό να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με συνδυασμό χορήγησης αντιβιοτικών και απολύμανση των μολυσμένων κηρήθρων.

Για να αποφευχθεί η μόλυνση του μελιού με κατάλοιπα του αντιβιοτικού, η θεραπεία σταματά 45 ημέρες πριν το μελίσσι αρχίζει να αποθηκεύει μέλι.

Προσοχή!

Αν δεν δοθεί άδεια από τον ΕΟΦ για την κυκλοφορία συγκεκριμένων αντιβιοτικών ως ειδικών μελισσοφαρμάκων, κανένα αντιβιοτικό δεν πρέπει να χορηγείται στα μελίσσια.

Του καθηγητού,

της Κτηνιατρικής Σχολής

του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Βασίλη ΛΙΑΚΟΥ.

Πηγή

*Javelle νερό ή νερό Javel, υδατικό διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου ή καλίου, Γαλλική πόλη της Javelle (τώρα μέρος του Παρισιού) και ήταν η πρώτη χημική χλωρίνη, που παράχθηκε από αέριο χλώριο που διέρχονται μέσω του νερού σε λύση του καλίου(ανθρακικό κάλιο)। Μετά την εφεύρεση του ασβέστη το νερό Javelle , μερικές φορές παράγεται από την αντίδραση ασβέστη με ανθρακικό νάτριο ή κάλιο (ανθρακικό νάτριο). Τώρα συνήθως το διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου, χρησιμοποιηται σε λεύκανση και ως απολυμαντικό.-

**Το οξείδιο αιθυλενίου ταξινομείται ως καρκινογόνο στους ανθρώπους από τη Διεθνή Επιτροπή αντικαρκινικού αγώνα (IARC).