ΕΜΠΟΡΙΑ ΜΕΛΙΟΥ - ΕΤΙΚΕΤΑ

Η επιβίωση της μελισσοκομικής εκμετάλλευσης πρώτιστα βασίζεται στην ικανοποιητική παραγωγή της, με το χαμηλότερο κόστος, ολοκληρώνεται όμως με την πώληση του μελιού.

Η πώληση του μελιού όμως πρέπει να γίνεται με ετικέτα που το περιεχόμενό της καθορίζεται από το Νόμο και έχει γίνει προηγούμενη ανάρτηση γι’ αυτήν.

Όμως η πώληση του μελιού σχετίζεται και με την εμπορική ικανότητα και δραστηριότητα του παραγωγού μελισσοκόμου και τα νομικά πλαίσια που προβλέπουν όρια στην εμπορική δραστηριότητα.

Επομένως είναι χρήσιμη μια αναλυτικότερη ενημέρωση με τα επόμενα:

1. Η λιανική διάθεση του μελιού εξασφαλίζει υψηλότερη τιμή, αλλά είναι και πολύ δύσκολη, ενώ η διάθεσή του σε πολυκαταστήματα (Σούπερ – Μάρκετς και άλλα καταστήματα) προϋποθέτει τεχνική υποδομή συσκευασίας και γνώσεις για την ποιότητα του προϊόντος και της διαφημιστικής προσέλκυσης του καταναλωτή, με δοχείο συσκευασίας και ετικέτα υψηλής αισθητικής και ταινία ασφαλείας, ενώ απαγορεύονται αναγραφές στην συσκευασία ,που στοχεύουν στον επηρεασμό ή την παραπλάνηση του καταναλωτή.

Η ετικέτα χρειάζεται μεγάλη προσοχή να είναι σύμφωνη με το Νόμο. Η οδηγία 2001/110/ΕΚ καθορίζει τις ενδείξεις ,που υποχρεωτικά πρέπει να υπάρχουν στην ετικέτα κάθε συσκευασίας μελιού  των χωρών της Ε.Ε., που είναι οι εξής:

1α. Ονομασία του προϊόντος (που προσδιορίζει την προέλευση του μελιού)

α. Μέλι  ανθέων (ανθόμελο) ή μέλι νέκταρος

Το ανθόμελο σύμφωνα με την οδηγία έχει άθροισμα γλυκόζης και φρουκτόζης όχι λιγότερο από 60 γραμμ., στα 100 γραμμάρια μέλι και ηλεκτρική αγωγιμότητα όχι περισσότερο από 0,8 mg/cm.

Αυτά αποτελούν τις φυσικοχημικές ιδιότητες που έχουν όλα τα ανθόμελα με εξαίρεση,  όμως της καστανιάς και τα μείγματα ανθόμελων.

Επομένως η τυποποίηση (συσκευασία) του μελιού πρέπει να χειριστεί αναλογίες ποσότητας μελιών για να υπάρχουν στο μείγμα τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά ,που έχουν προβλεφθεί νομικά και να χαρακτηριστεί το προϊόν; «Ανθόμελο».

β. Μέλι μελιτώματος ή μέλι δάσους (δασόμελο)

Για τα μέλια μελιτώματος (μέλι δάσους), το άθροισμα φρουκτόζης και γλυκόζης πρέπει να είναι ΌΧΙ   λιγότερο από 45 γραμμ., ανά 100 γραμμάρια μελιού και η ηλεκτρική αγωγιμότητα όχι λιγότερο από 0,8 mg/cm

Αυτή η ονομασία πώλησης που καθιερώνουν οι διατάξεις, μπορεί να συμπληρωθεί με αναφορά στη φυτική προέλευση του μελιού ,όταν προέρχεται κυρίως ή εξ’ ολοκλήρου από την αναφερόμενη πηγή και διαθέτει τα προηγούμενα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της κατηγορίας του προϊόντος. Τέτοιες συμπληρωματικές αναφορές είναι π.χ. «Ανθόμελο», «Μέλι δάσους», «Δασόμελο», «Πευκόμελο» και «Ανθόμελο», «Από άνθη πορτοκαλιάς», αλλά και η παράληψη της φυτικής προέλευσης του μελιού καλύπτεται από την αναγραφή της λέξης: «Μέλι» αν υπάρχουν τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά ,που έχουν (κανονιστικά) νομοθετικά οριστεί ,όπως αναφέρθηκαν πριν στο 1α «Με τη βοτανική προέλευση».

1β. Με τη μορφή και τη συσκευασία:

α. Μέλι κηρήθρας: Συσκευασμένα κομμάτια σφραγισμένης κηρήθρας.

β. Μέλι με τεμάχια κηρήθρας: Ένα ή περισσότερα κομμάτια σφραγισμένης κηρήθρας.

2. Το όνομα ή η εμπορική επωνυμία και η διεύθυνση του συσκευαστή ή του μελισσοκόμου: Αυτά είναι νομικά κατοχυρωμένα και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από κανένα άλλο συσκευαστή ομοειδών προϊόντων. Οι εμπορικές ονομασίες όπως Άθως, Αττική, Σίθων κ.λ.π., δεν χαρακτηρίζουν τοπική ή φυτική προέλευση, αλλά εμπορική επωνυμία του τυποποιητή, αν είναι εργαστήριο ή και ο ίδιος ο μελισσοκόμος και το ίδιο ισχύει και για το εμπορικό σήμα με μορφή εικόνας ή φωτογραφίας γνωστής περιοχής, που δεν σημαίνει και ταυτότητα προέλευσης από αυτήν.

Για παράδειγμα το εμπορικό σήμα «Τοπλού», που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλον, δεν σημαίνει ότι το μέλι προέρχεται από τη Μονή Τοπλού, αφού το επέλεξε και το καθιέρωσε ο μελισσοκόμος και το ίδιο Μοναστήρι Τοπλού, αν παράγει μέλι δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει.

Στην περίπτωση εμπορικής εταιρείας αναγράφεται στο προϊόν: «Συσκευάζεται από την εταιρεία …(τάδε) και ακολουθούν το ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη της εταιρείας, η διεύθυνση του χώρου που γίνεται η τυποποίηση και η συσκευασία.

Στην περίπτωση του παραγωγού αναγράφεται «παράγεται και συσκευάζεται από τ… μελισσοκόμο» και ακολουθούν η διεύθυνση και τα άλλα στοιχεία του.

3. Το καθαρό βάρος του περιεχομένου, το οποίο επιτρέπεται να είναι μέχρι 1 κιλό.

4. Η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας: Πρόκειται για την ημερομηνία λήξης του προϊόντος, που αναγράφεται με τη φράση: «Ανάλωση κατά προτίμηση, πριν το τέλος του έτους… διετίας από την παραγωγή του».

5. Οι ιδιαίτερες συνθήκες διατήρησης: Μπορεί να διατηρηθεί στη φυσική του κατάσταση πολλά χρόνια σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, ασφαλέστερα όμως σε χαμηλές και δεν πρέπει να εκτίθεται στον ήλιο.

6. Ο τόπος καταγωγής του μελιού: Νοείται ο τόπος που τρυγήθηκε το μέλι και αναφέρεται η χώρα και όχι η χώρα από την οποία έγινε η εισαγωγή. Αλλά για την αναγραφή της   συγκεκριμένη περιοχής παραγωγής, πρέπει να προέρχεται από αυτή την περιοχή για να γραφτεί Μέλι Ικαρίας, Πηλίου, Εύβοιας κ.λ.π. και να έχει τα φυσικοχημικά και γυρεολογικά χαρακτηριστικά των μελιών της περιοχής που αναφέρεται, γιατί αυτό ελέγχεται και τιμωρείται, αν δεν επαληθεύεται.

7. Ενδείξεις φυσικής κατάστασης ή ειδικής επεξεργασίας που έχει υποστεί το μέλι: Πρέπει να αναφέρονται εκείνες οι ενδείξεις που η παράλειψή τους μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον αγοραστή. Και τέτοιες ενδείξεις είναι:

• «Μέλι διηθημένο» έχει περαστεί από φίλτρα που κατακρατούν τους γυρεόκοκους, όμως αυτό δεν γίνεται από τους μελισσοκόμους στην Ελλάδα.
• «Μέλι λεπτοκρυσταλλωμένο»Έχει υποστεί επεξεργασία λεπτοκρυστάλλωσης. Δεν γίνεται από κανέναν παραγωγό η τυποποίηση στην Ελλάδα.
• «Μέλι ζαχαροπλαστικής».Έχει υποστεί έντονη θερμική επεξεργασία ή έχουν αποθηκευτεί με κακές συνθήκες για μεγάλο χρονικό διάστημα με συνέπεια η HMF και τα ένζυμά τους να έχουν περάσει τα όρια που ορίζει η νομοθεσία. Παλαιότερα τα λέγαμε βιομηχανικά μέλια και τελευταία «ζαχαροπλαστικής» και λιγότερο «μαγειρικής»΄΄

8. Σειρά παραγωγής: Είναι κωδικοί ενδείξεων που επιτρέπουν στον τυποποιητή ή τον συσκευαστή να αναγνωρίζει: Το χρόνο παραγωγής, τη σύνθεση του προϊόντος και άλλα στοιχεία.

Μη υποχρεωτικές ενδείξεις: Που ενδιαφέρουν μόνο τον τυποποιητή, όπως τηλέφωνα,  fax κ.λ.π.

Απαγορεύονται παραπλανητικές αναγραφές: Σχετικές με την ταυτότητα του μελιού, την ποσότητα που μπορεί αντί για κιλό να αναγράφεται 980 γραμμ., και τις ιδιότητές του σαν πρόληψη ή θεραπεία, ή άλλες ,που δεν έχει, ή χαρακτηριστικά που υπάρχουν σε όλα τα παρόμοια τρόφιμα, ή σχόλια που αποτελούν αρνητική διαφήμιση, δηλαδή δυσφήμιση σε άλλα ομοειδή προϊόντα.

Τελειώνοντας να προσθέσουμε ότι ,εκτός από τις σωστές και σύμφωνα με το Νόμο αναγραφόμενες ενδείξεις, η ετικέτα και γενικά η μορφή της συσκευασίας του μελιού πρέπει να επηρεάζει θετικά τον υποψήφιο αγοραστή και οι ασπρόμαυρες ή δίχρωμες δεν είναι ελκυστικές και πρέπει να αποφεύγονται αποτυπώσεις μελισσών πάνω σε κηρήθρα, έχουν αποτυχία χρωματισμού και είναι αντιαισθητικές απωθώντας τον καταναλωτή.

Η συσκευασία του μελιού χρειάζεται κάτι το ξεχωριστό και να έλκει και να πείθει τον αγοραστή για το μέλι που του αρέσει.

Η δισύλλαβη ή τρισύλλαβη εμπορική ονομασία, εύκολα αποτυπώνεται στη μνήμη και το εμπορικό σήμα, σαν εικόνα που σχετίζεται με την κυψέλη και το μέλι ή με κάποια γνωστή περιοχή για την ποιότητα του μελιού, δίνουν βοήθεια.

Κοντολογίς η ετικέτα επιλέγεται με μεγάλη προσοχή και είναι σταθερή, εκτός και αλλάξει η νομοθεσία και προκύπτει διαφορά στην ετικέτα, πρέπει να αλλάξει και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Πηγή: Μ.Ε. Νοέμβριου – Δεκεμβρίου 2008, σελ. 357-360. Επιλεκτική απόδοση από το άρθρο: «Η εμπορία του μελιού – ετικέτα», του Βασίλειου Λιάκου, Π. Καθηγητή της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π. Θεσσ/νίκης.