Κερί Μελισσών: Οι ποιότητες του και άλλα μυστικά που πρέπει να ξέρετε!

Το φυσικό κερί μελισσών είναι οι πρώτη ύλη για κηραλοιφές, λαμπάδες και πολλά άλλα προϊόντα. Πόσο καλά γνωρίζεται αυτό το μαγικό προϊόν της μέλισσας; Πώς ακριβώς παράγεται και πώς μπορείτε να ξεχωρίσετε τη νοθεία; Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το μελισσοκέρι!

Το Μελισσοκέρι είναι το βασικό συστατικό για τις κηραλοιφές, αλλά και πλήθος άλλων προϊόντων όπως λαμπάδες, γυαλιστικά, προϊόντα ομορφιάς, κτλ. Υπάρχουν διάφορες ποιότητες φυσικού κεριού, ανάλογα με την προέλευσή τους, την επεξεργασία τους και τις προσμίξεις με παραφίνη. Ας τα δούμε όμως με τη σειρά:

1. Πώς ακριβώς φτιάχνεται το φυσικό κερί από τις μέλισσες;

Το μελισσοκέρι συντίθεται από 4 ζεύγη επιδερμικών αδένων που βρίσκονται στην κοιλιακή χώρα, και βγαίνει από τους δακτύλιους της κοιλιάς της μέλισσας. Οι κηρογόνοι αδένες υπάρχουν μόνο στις εργάτριες και παράγουν μικρές λευκές πλάκες, που με την προσθήκη κατορινοειδών από τις μέλισσες αποκτά τελικά το κιτρινοκάστανο χρώμα που ξέρουμε.

2. Τι περιέχει το Μελισσοκέρι και ποιές οι χρήσεις του;

Το φυσικό κερί είναι ένα μίγμα 300 και πάνω οργανικών συστατικών, κυρίως υδρογονάνθρακες, μονοεστέρες, διεστέρες, κτλ.

Χρήσεις:

Εξαιρετικό υλικό για χρήση αλοιφών δέρματος (οι γνωστές κηραλοιφές), όπου με προσθήκη αιθέριων ελαίων μπορεί να έχουν εντυπωσιακά θεραπευτικά αποτελέσματα (κυρίως σε εγκαύματα, κοψίματα, σκασίματα, πληγές, κτλ). Το κερί είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος.

Διακοσμητικά κεριά και λαμπάδες από φυσικό κερί

Κατασκευή βερνικιών και άλλων λιπαντικών

Στις καλές τέχνες (συντήρηση έργων τέχνης, συστατικό χρωμάτων, κτλ)

3. Πώς ο μελισσοκόμος συλλέγει το κερί και ποιές ποιότητες φυσικού κεριού παράγονται;

Ο μελισσοκόμος έχει κυρίως 3 τρόπους να συλλέξει το κερί κάθε χρόνο από τα μελίσσια του

Α. Τα «απολεπίσματα». Όταν ο μελισσοκόμος τρυγά τις κηρήθρες με το μέλι, αφαιρεί πρώτα ένα λεπτό στρώμα κεριού που τις περιβάλλει, τα γνωστά και ως απολεπίσματα. Αυτά αποτελούνται σχεδόν αποκλειστικά από καθαρό κερί και παράγουν την υψηλότερη ποιότητα μελισσοκεριού. Εξάγονται συνήθως με διαχωριστήρα μελιού-κεριού που διαθέτει ο μελισσοκόμος ή πιο απλά με επίπλευση σε καυτό νερό. Έτσι παράγεται το πιο καθαρό κερί!

Β. Οι παλιές κηρήθρες. Μετά από 2-3 χρόνια χρήσης των κηρηθρών μέσα στην κυψέλη, ο μελισσκόμος αποσσύρει τις παλιές κηρήθρες και τις αντικαθιστά με νέα φύλλα κεριού. Οι κηρήθρες αυτές, ανάλογα και με την παλαιότητά τους, δίνουν κερί χαμηλότερης ποιότητας από τα απολεπίσματα, που χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή νέων φύλλων κηρήθρας. Το κερί αυτό έχει πιο σκούρο έντονο χρώμα και παράγεται συνήθως από ηλιακό κηροτήκτη ή κηροτήκτη ατμού.

Γ. Οι κηρήθρες που χτίζουν οι μέλισσες μόνες τους. Οι γνωστές «γλώσσες» είναι για τους μελισσοκόμους μικρά τμήματα κηρηθρών που χτίζονται άναρχα από τις μέλισσες και πρέπει να αφαιρεθούν καθώς εμποδίζουν τη δομημένη ανάπτυξη του μελισσιού. Από τις γλώσσες παράγεται εξαιρετικής ποιότητας κερί, όμοιο με αυτό των απολεπισμάτων.

 4. Υπάρχει νοθεία στο κερί και πώς μπορούμε να την αποφύγουμε;

Το ελληνικό φυσικό μελισσοκέρι έχει υψηλή ποιότητα λόγω της παραδοσιακού τρόπου παραγωγής του και λόγω της ποικιλίας ανθοφοριών της χώρας μας. Λόγω της υψηλής του τιμής και της μεγάλης ζήτησης, μπορεί να νοθευτεί με κινέζικο κερί χαμηλής ποιότητας (συνήθως κυκλοφορεί σε μικρά πέλετς) που περιέχει ποσοστά παραφίνης. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να νοθευτεί απευθείας με παραφίνη, που είναι παράγωγο του πετρελαίου, με ότι αυτό συνεπάγεται.

                                        Κερί μελισσών σε πελλετς

Το κινέζικο κερί συνήθως κυκλοφορεί σε πέλλετς, διαφόρων χρωμάτων, συχνά κοντά και στο φυσικό κίτρινο

Η διάκριση του φυσικού με του νοθευμένου κεριού δεν είναι πάντα εύκολη. Στο φυσικό κερί μέλισσας, η μυρωδιά πρέπει να είναι χαρακτηριστική κεριού (για μερικούς δυσάρεστη) και το χρώμα ανοιχτό κίτρινο ως καφε κίτρινο. Το σημείο τήξης του είναι 62-65οC ενώ η παραφίνη λιώνει σε πιο χαμηλή θερμοκρασία. Τέλος, μετά από μερικές εβδομάδες, το φυσικό κερί σχηματίζει μία λεπτή στοιβάδα από μικρούς κέρινους κόκκους, το γνωστό “πάχνιασμα”. Αυτό δεν είναι μούχλα ή κάποια αλλοίωση, αλλά μόνο κάποια συστατικά που μεταναστεύουν στην επιφάνειά του. Το λευκωπό αυτό χνούδι λιώνει στους 39ΟC, δηλαδή με ένα στεγνωτήρα μαλλιών μπορούμε να το αφαιρέσουμε τοπικά, χωρίς κίνδυνο να λιώσει το κερί (που είπαμε ότι λιώνει στους 62 βαθμούς). Το πάχνιασμα λοιπόν, είναι και αυτός ένας δείκτης αγνότητας του φυσικού κεριού.

Προσοχή: Το κερί είναι εξαιρετικά εύφλεκτο. Για το λιώσιμο πρέπει πάντα να χρησιμοποιούμε μπεν μαρί, και όχι απευθείας στη φλόγα.

Πηγή