Oι εργάτριες απομακρύνουν κάθε τι που θεωρούν ξένο για το μελίσσι, είτε αυτό είναι άχρηστο υλικό είτε παθογόνος οργανισμός. Ό,τι δεν μπορούν να απομακρύνουν το μουμιοποιούν με πρόπολη, που έχει μικροβιοκτόνες και μυκητοκτόνες ιδιότητες και αποτελεί το απολυμαντικό της κυψέλης. Οι εργάτριες επιχρίουν επίσης το εσωτερικό των κελιών με ελαιώδες επίχρισμα, που συλλέγουν από την γύρη γνωστό ως βάλσαμο γύρης. Με το επίχρισμα αυτό πιστεύεται ότι αποστειρώνονται εσωτερικά τα κελιά και ετοιμάζονται για την ωοτοκία της βασίλισσας.
Η καθαριότητα της κυψέλης είναι υψίστης σημασίας για την επιβίωση του μελισσιού και είναι γεγονός. Αρκεί να σκεφτούμε ότι σε χώρο μικρότερο του ενός κυβικού μέτρου συναθροίζονται 40000 μέλισσες, και ο αέρας διατηρείται το ίδιο καθαρός όσο έξω από την κυψέλη. Άλλωστε οι μέλισσες δεν αφήνουν ποτέ τα περιττώματά τους μέσα στην κυψέλη.
Για την καθαριότητα της κυψέλης πρέπει να αναφέρουμε εδώ και τις δικές ενέργειες:
Απολύμανση της κυψέλης με φλόγιστρο
Η απολύμανση της κυψέλης
είναι μια εργασία η οποία όταν κάποιος ξεκινά τα πρώτα βήματα στην
μελισσοκομία, ίσως δεν αποτελεί προτεραιότητα καθώς υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα
για να κάνει στο ξεκίνημα. Καθώς όμως περάσει λίγος καιρός, ίσως 1-2
μελισσοκομικές χρονιές θα γίνει αυτομάτως αντιληπτό ότι πρόκειται για
Η καθαριότητα περιλαμβάνει τόσο το ορατό
μέρος ( κεριά , πρόπολη , σκουπίδια κτλ ) όσο και το αόρατο κομμάτι ( ασθένειες
). Οι ασθένειες που μπορεί να υπάρχουν
στο ξύλινο μέρος της κυψέλης μπορεί να είναι πολλές. Ειδικά τα σπόρια της
Αμερικανικής Σηψιγονίας είναι τόσο ανθεκτικά στο χρόνο, που μπορούν να μολύνουν
το σμήνος πολλές δεκαετίες μετά… Για την συγκεκριμένη ασθένεια που στην
συνέχεια προσβάλει το γόνο, δεν υπάρχει θεραπεία. Από την άλλη πλευρά όπως
πολλοί συγγραφείς υποστηρίζουν, όλα τα μελίσσια έχουν όλες τις ασθένειες και ο
βαθμός της μόλυνσης είναι εκείνος που καθιστά την ασθένεια αντιληπτή από τον
άνθρωπο. Δηλαδή δεν υπάρχει απολύτως καθαρό μελίσσι. Υπάρχουν εκείνα τα σμήνη
που για κάποιους λόγους ( διατροφικούς κυρίως ) δεν καταφέρνουν να κρατήσουν το
ανοσοποιητικό τους σύστημα σε επιφυλακή σε συνδυασμό με χειρισμούς του
μελισσοκόμου ( μικρά μελίσσια σε πολλά πλαίσια ), τα οποία χάνουν τον έλεγχο.
Υπάρχουν και τα σμήνη όμως που το καταφέρνουν. Το κάψιμο της κυψέλης με
φλόγιστρο αποτελεί μια βοήθεια προς το σμήνος, του παρέχεται ένα καθαρό σπίτι.
Η φλόγα από το βουτάνιο, το προπάνιο κτλ αναπτύσσει θερμοκρασίες πολύ υψηλές.
Αυτές μπορούν να καταστρέψουν το μεγαλύτερο ίσως αριθμό σπορίων των ασθενειών,
αν όχι όλο. Είναι ότι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε πριν να εγκαταστήσουμε ένα
σμήνος σε μια χρησιμοποιημένη κυψέλη. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι ( κάποιοι
πλένουν με χλωρίνη για παράδειγμα ή με καυστική σόδα ). Όμως επειδή δεν είμαι
ειδικός στην χημεία προτιμώ το φλόγιστρο, που είναι αργό αλλά… φτηνό και
αποτελεσματικό.
Στο πρακτικό κομμάτι τώρα, για τον
μελισσοκόμο αποτελεί μια σχετικά δύσκολη και χρονοβόρα εργασία, αλλά πιστεύω
φθηνή και αποτελεσματική. Πράγματι θέλει υπομονή και χρόνο. Πρέπει πρώτα να
ξυθούν όσα περισσότερα κομμάτια προεξέχουν και μπορούν να αφαιρεθούν ( κεριά ,
πρόπολη , σκουπίδια κτλ. ) έτσι ώστε η φλόγα να φτάσει όσο το δυνατόν κοντύτερα
στο ξύλο. Το ξύλο σχεδόν αμέσως μαυρίζει, δείγμα ότι στο σημείο αυτό είναι
έτοιμο. Σαν να ζωγραφίζει κάποιος περνά όλη την εσωτερική επιφάνεια της κυψέλης
και αυτή «μαυρίσει» αναλόγως. Ειδική προσοχή και επιμονή πρέπει να έχουμε στις
γωνίες και στη βάση που κάθονται τα πλαίσια. Σε αυτά τα σημεία μαζεύεται το
περισσότερο υλικό, το οποίο μπορεί να περιέχει κάποια απειλή. Σε αυτό το σημείο
πρέπει να πω ότι η μυρωδιά που βγάζει η καμένη πρόπολη είναι απίστευτη, μάλιστα
όπως διάβαζα σε Αμερικάνικα φόρουμ βάζουν κομματάκια όταν καίνε στο τζάκι ή την
φωτιά για να μυρίζει ο χώρος… Στην συνέχεια οι καμένες κυψέλες έχουν αρκετή
κάπνα στην επιφάνεια του ξύλου. Αυτό φαίνεται εύκολα, όταν μεταφέρεις τις
κυψέλες σου μαυρίζουν τα χέρια. Καλό είναι να μη μείνει αυτή η κάπνα μέσα γιατί
ίσως είναι τοξική για τις μέλισσες οι οποίες θα θελήσουν να την καθαρίσουν.
Είναι πολύ απλό και εύκολο με ένα μεγάλο σφουγγάρι ( την σκληρή του πλευρά )
και με λίγη σαπουνάδα να περάσουμε – ξύσουμε το εσωτερικό της κυψέλης και μετά
με το λάστιχο να την πλύνουμε και να την αφήσουμε να στεγνώσει.
Επίσης το ξέστρο πρέπει ανά τακτά
χρονικά διαστήματα να το πλένουμε και να το περνάμε με το φλόγιστρο. Το ξέστρο
είναι το μόνο εργαλείο που σίγουρα πηγαίνει από κυψέλη σε κυψέλη κάθε φορά πάλι
και πάλι αποτελώντας σημείο «επαφής» ανάμεσα σε όλες τις κυψέλες. Όσον αφορά τα
γάντια χρησιμοποιώ μιας χρήσης – ιατρικά, έτσι κάθε φορά που πάω στο
μελισσοκομείο έχω «καθαρά χέρια». Τα δερμάτινα μαζεύουν πολύ υλικό πάνω τους.
Μέσα από αυτά τα γάντια οι μέλισσες κεντρίζουν τα χέρια, αλλά το κεντρί σπάνια
μένει στο δέρμα.
Δημοσίευση σχολίου