Μελισσοκομία στην Ελλάδα | 15.000 μελισσοκόμοι παράγουν υψηλής ποιότητας μέλι

Οι Έλληνες τεκμηριωμένα ασχολούνται με τη μελισσοκομία από τα πολύ παλιά χρόνια (Κρήτη, Αττική, Κέα κ.ά.). Από τότε μέχρι σήμερα διατηρείται μία σημαντική παράδοση.

Στη χώρα μας σήμερα υπάρχουν 15.000 περίπου μελισσοκόμοι, οι οποίοι διαχειρίζονται περίπου 1.200.000 κυψέλες, που είναι κατανεμημένες σε όλο τον ελλαδικό χώρο.

Από αυτούς, περίπου 3.000 είναι επαγγελματίες (δηλαδή έχουν πάνω από 150 κυψέλες και τουλάχιστον 50% του ετήσιου οικογενειακού τους εισοδήματος είναι μελισσοκομικό) ενώ η μέση κατανάλωση μελιού στην Ελλάδα είναι 1 κιλό 700 γραμμάρια ανά άτομο τον χρόνο. Aπό τα υψηλότερα στον κόσμο, αν όχι το υψηλότερο.

Ο μελισσοκόμος στην Ελλάδα, σε αντίθεση με αυτόν την Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης εξασκεί κυρίως νομαδική μελισσοκομία, με εξαίρεση κάποια μικρά νησιά του Αιγαίου.

Ακολουθεί δηλαδή κάθε χρόνο διαδρομές που φτάνουν και τα 30.000 χιλιόμετρα το χρόνο με το μελισσοκομικό του φορτηγό, αναζητώντας κάθε εποχή την κατάλληλη ανθοφορία για τα μελίσσια του. Έτσι, ο μελισσοκόμος της κεντρικής Ελλάδας για παράδειγμα, θα ξεκινήσει την άνοιξη στους πορτοκαλαιώνες του Άργους ή της Άρτας, στη συνέχεια τον Ιούνιο θα ανέβει στις κορυφές των ορεινών όγκων για τη μελιτοέκκριση του έλατου.

Έπειτα, τον Ιούλιο θα κατέβει στα πεδινά της Θεσσαλίας για το βαμβάκι, και θα καταλήξει το φθινόπωρο στην Εύβοια ή τη Χαλκιδική στα μεγάλα πευκοδάση όπου θα τρυγήσει το πευκόμελο. Τέλος, για τον δύσκολο χειμώνα θα μετακινήσει τις κυψέλες του όσο πιο νότια μπορεί, όπως στην Μεσσηνία ή Λακωνία, όπου ο χειμώνας είναι πιο ήπιος με μεγαλύτερη διάρκεια ηλιοφάνειας. Ωστόσο ανταμείβονται μιας και συλλέγουν το μοναδικό ελληνικό μέλι και τα άλλα μελισσοκομικά προϊόντα, που είναι ασύγκριτα ποιοτικά.

Η πυκνότητα των κυψελών στην Ελλάδα είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Η παραγωγή όμως ανά κυψέλη είναι συγκριτικά χαμηλή λόγω της ιδιομορφίας της χλωρίδας μας και των εδαφο-κλιματολογικών μας συνθηκών.

Οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού προέρχονται:

Aπό πεύκο (60-65%) – Θάσο, Χαλκιδική, Εύβοια, Κρήτη

Aπό έλατο (5-10%) – Στ. Ελλάδα, Κεντρική Πελοπόννησος

Aπό θυμάρι (15%) Αιγαίο και Ιόνιο πέλαγος, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος

Η χώρα μας παράγει μέχρι 14-16.000 τόνους μέλι ετησίως. Οι εξαγωγές μας είναι όντως μικρές (περίπου 200 τόνοι, με ανοδικές όμως τάσεις) και αυτό οφείλεται στις πολύ χαμηλές τιμές διακίνησης υποδεέστερων μελιών (όπως από Ανατολική Ευρώπη, Λατινική Αμερική, Κίνα), που βαφτίζονται ευρωπαϊκά και διακινούνται στην Κεντρική Ευρώπη.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι σαν Έλληνες, τρώμε πολύ μέλι (περίπου 1,5-2 κιλά κατά κεφαλή, ετησίως, σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), οπότε η ελληνική παραγωγή δεν πλεονάζει.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ

Το μέλι είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά προϊόντα της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας.

Χρησιμοποιήθηκε εμπλουτίζοντας με γλύκα και άρωμα δεκάδες εδέσματα. Σε γιορτές και σε κοινωνικές εκδηλώσεις, το μέλι χρησιμοποιούνταν είτε αυτούσιο, είτε σε παρασκευές γλυκών ως σύμβολο γονιμότητας και ευζωίας. Μέλι με καρύδια αλλά και «παστέλια» (σουσάμι με ξηρούς καρπούς και μέλι) προσφέρονται στους γάμους στους νεόνυμφους και στους καλεσμένους.

Στη σύγχρονη μαγειρική και ζαχαροπλαστική το μέλι μπορεί να δώσει μια απίστευτα μεγάλη ποικιλία δημιουργικών πιάτων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αφράτα κέικ και μπισκότα, αλλά και για γλυκά. Απλώνεται εύκολα σε ζεστό ψωμί και εμπλουτίζει ροφήματα με βότανα και τσάι. Διαλύεται εύκολα μέσα σε γάλα και γιαούρτι γι’ αυτό θεωρείται ιδανικό για γλυκίσματα που έχουν βάση τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύριο υλικό σε πάρα πολλές σάλτσες, ντρέσινγκ, αλλά και μαρινάδες.

Βέβαια, για εκείνους που προτιμούν τις πιο λιτές γεύσεις δεν έχουν παρά να περιχύσουν σε ένα μπολ με γιαούρτι και φρούτα το μέλι.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΜΕ ΜΕΛΙ

-Το μέλι το χρησιμοποιούσαν στις γιορτές ως σύμβολο γονιμότητας και ευζωίας.

-Μέλι με καρύδια και παστέλια προσφέρονται στους γάμους στους νεόνυμφους και στους καλεσμένους.

-Στην Κρήτη γλυκό του γάμου είναι ένα τηγανητό ζυμάρι με μέλι (ξεροτήγανο).

-Στη Ρόδο την παραμονή του γάμου φτιάχνουν μελεκούνια, ένα γλυκό με μέλι, σουσάμι και ανθόνερο.

-Ψωμιά ζυμωμένα με μέλι δίνουν στις λεχώνες.

-Τηγανίτες και ομελέτες με μέλι προσφέρονται στα κοιμητήρια μετά το Πάσχα για την ανάπαυση των ψυχών.

-Για το καλό του χρόνου οι νοικοκυρές τοποθετούσαν στο τραπέζι ξηρούς καρπούς, ένα κλαδί ελιάς και μία κούπα μέλι.

-Τα γλυκά των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι με μέλι: μελομακάρονα, δίπλες ακόμη και γλυκά ψωμιά.

-Σε όλη την Κρήτη, νύφη και γαμπρός επιβάλλεται να τρώνε μια κουταλιά από καρύδια και μέλι κατά την τέλεση του γάμου. Σε πολλά όμως χωριά υπάρχει το έθιμο να προσφέρουν καρύδια και μέλι στους καλεσμένους.

-Απαραίτητα για το τραπέζι των εορτών είναι τα μελίπηκτα γλυκίσματα, σύμβολα ευτυχίας και αφθονίας: οι δίπλες, οι λουκουμάδες, τα ξεροτήγανα, τα μελομακάρονα, οι μπακλαβάδες κι οι καρυδόπιτες.

Πηγή