Για να μπορέσει να περιποιηθεί κάνεις καλά τα μελίσσια του ώστε να γίνουν αποδοτικά, πρέπει πρώτα να μάθει τι είναι το μελίσσι, πως ζει, πως εργάζεται και ποιες είναι οι συνήθειες του. Όλα αυτά θα προσπαθήσουμε να τα περιγράψουμε σύντομα με τρόπο απλό, ώστε να τα κατανοήσουν ακόμη κι εκείνη που δεν είδαν πότε τους μελίσσι ή κυψέλη.
Όπως ο άνθρωπος δεν ζει μόνος μέσα στην κοινωνία, έτσι και οι μέλισσες ζουν πολλές μαζί, κατά οικογένειες άλλα μέσα στην κοινωνία, έτσι και οι μέλισσες ζουν πολλές μαζί κατά οικογένειες πολυπληθείς, οι οποίες, στην φυσική τους ζωή, κατοικούν μέσα σε κουφάλες δέντρων ή βράχων και σε σπηλαία. Οι οικογένειες αυτές ονομάζονται σμήνη.Ο άνθρωπος, από τα αρχαία χρονιά, εγκαθιστούσε τα σμήνη των μελισσών μέσα σε πήλινα δοχεία η σε σκαμμένους κορμούς δέντρων, σε πλεκτά καλάθια χτισμένα με λάσπη σε ξύλινα κιβώτια, σε βαρέλια και, τέλος, σε τελειοποιημένες κυψέλες. Σκοπός του ήταν να έχει το μελίσσι κοντά του, να το περιποιείται και ν’ απολαμβάνει ευκολότερα τα προϊόντα που παράγει, δηλαδή το μελί, το κερί, τον βασιλικό πολτό, την γύρη κλπ…
Όταν τα σμήνη ζουν στη φυσική τους κατάσταση μέσα σε κούφια δεντρά η σε σπηλαία, πολλοί τα ονομάζουν άγρια μελίσσια, άλλα η ονομασία αυτή δεν είναι σωστή. Άγριες και ήμερες μέλισσες δεν υπάρχουν. Όπως κι αν ζουν, έχουν τα ίδια ένστικτα και τις ίδιες συνήθειες επίσης, δεν είναι δυνατόν να εξημερωθούν από τον άνθρωπο, όπως και τα άλλα κατοικίδια ζώα, διότι η ζωή τους είναι πολύ σύντομη. Λανθασμένη είναι ακόμη και η ιδέα και η ιδέα μερικών ότι τα μελίσσια γνωρίζουν τον κύριο τους. Κάθε άλλο μάλιστα: επειδή η μέλισσα δεν μπορεί να εξημερωθεί, αναγκάζεται ο άνθρωπος να μελετήσει και να μάθει τι συνήθειες της και τα φυσικά της, ώστε να μπορεί να την περιποιείται χωρίς να του επιτίθεται και να τον τσιμπά, αλλ’ απεναντίας να αναγκάζεται να εκτελεί το θέλημα του κυρίου της.
Ας εξετάσουμε τώρα λεπτομερέστερα, και ας δούμε τι είναι το σμήνος των μελισσών. Όπως είπαμε, το πολυπληθές σμήνος είναι μια μεγάλη οικογένεια, η οποία αποτελείται από μια μάνα, που συνήθως ονομάζουμε βασίλισσα από πολλές χιλιάδες συνηθισμένων μελισσών, που τις ονομάζουμε εργάτριες, και από μερικές εκατοντάδες αρσενικές μέλισσες, που τις ονομάζουμε κηφήνες. Τη βασίλισσα σπάνια την βλέπει άνθρωπος έξω γιατί δεν βγαίνει από την κυψέλη παρά ελάχιστες φορές σε όλη της τη ζωή, όπως θα δούμε παρακάτω. Οι εργάτριες είναι οι γνωστές σε όλους μέλισσες που βλέπουμε να βοσκούν πάνω απ τα άνθη. Οι δε κηφήνες είναι ο αρσενικός πληθυσμός της κυψέλης, και υπάρχουν μόνο σε μια ορισμένη εποχή του χρόνου.
‘Όλος αυτός ο πληθυσμός της κυψέλης κατοικεί και εργάζεται πάνω στις κηρήθρες, που όλοι, υποθέτουμε, θα έχει τύχει να δουν. Τις κηρήθρες τις χτίζουν οι εργάτριες από κερί που παράγουν οι ίδιες με κάτι ιδιαίτερα όργανα του σώματος τους. Τις χτίζουν καθέτως, από πάνω προς τα κάτω, και τις κολλούν στερεά στην οροφή και στα πλάγια. Οι χιλιάδες των εξαγωγικών κελιών που σχηματίζουν τις κηρήθρες είναι τα σπιτάκια όπου αποθηκεύουν οι μέλισσες το μέλι και τη γύρη που μαζεύουν απ τα άνθη. Στα ίδια κελιά μεγαλώνουν και τα μικρά μελισσάκια. Τα μικρά αυτά των μελισσών τα ονομάζουμε στην μελισσοκομική γλωσσά με ένα συνοπτικό όνομα : γόνος.
Πηγή
Δημοσίευση σχολίου