Πώς οι μέλισσες βρίσκουν το δρόμο για να γυρίσουν στην κυψέλη τους. Γιατί τα φυτοφάρμακα τις αποπροσανατολίζουν

Επιστήμονες ανακάλυψαν την ιδιαίτερη σύσταση του νευρικού συστήματος των μελισσών που τους επιτρέπει να βρίσκουν με ευκολία το δρόμο να επιστρέψουν στην κυψέλη τους, ακόμα και αν έχουν ταξιδέψει για πολλές ώρες αρκετά χιλιόμετρα μακριά.

Ο εγκέφαλός τους δεν ξεπερνά το μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού και έχουν 100.000 φορές λιγότερους νευρώνες από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ωστόσο οι μέλισσες μπορούν να καταγράψουν τις περίπλοκες διαδρομές που ακολουθούν για να βρουν τροφή. Κάτι που οι άνθρωποι προτιμούν να κάνουν χρησιμοποιώντας GPS.

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι μέλισσες χρησιμοποιούν την όραση τους και την θέση του ηλίου για να βρουν το δρόμου του γυρισμού. Επίσης, είχε παρατηρηθεί ότι οι μέλισσες μπορούσαν να δώσουν οδηγίες και σε άλλες μέλισσες, δημιουργώντας το λεγόμενο χορό των μελισσών.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου όμως, έδωσαν μια νέα διάσταση..

Ανακάλυψαν νευρώνες που βρίσκονται στο κεντρικό σύμπλεγμα του εγκεφάλου πολλών ζώων, που τα βοηθούν να βρουν τη σωστή ταχύτητα και κατεύθυνση.

Τα κύτταρα αυτά του εγκεφάλου βοηθούν τις μέλισσες να καταγράφουν στη μνήμη τους στοιχεία του ταξιδιού τους, χωρίς να χρησιμοποιούν συγκεκριμένα σημάδια του εξωτερικού χώρου ή την διαίσθησή τους.

«Εντοπίσαμε ότι οι νευρώνες που οφείλονται για την ταχύτητα και εκείνοι που οφείλονται για την κατεύθυνση δουλεύουν ξεχωριστά, αλλά συνεργάζονται για να δημιουργήσουν μια μνήμη που χρησιμοποιεί η μέλισσα για να γυρίσει σπίτι ακόμα και το βράδυ που δεν υπάρχει φως μέσα στο δάσος», εξήγησε ο βιολόγος Stanley Heinze.

Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτά τα συμπεράσματα εξετάζοντας μέλισσες που ζουν στα τροπικά δάση. Τοποθέτησαν ηλεκτρόδια σε μεμονωμένα κύτταρα των μελισσών, καθώς τους έδειχναν προσομοιώσεις από τι βλέπουν όταν πετούν μπροστά ή όταν περιστρέφονται.

Τα αποτελέσματα βοήθησαν τους επιστήμονες να δημιουργήσουν ένα μοντέλο στον υπολογιστή.

Τα στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία ενός ρομπότ, το οποίο στάλθηκε σε μια τυχαία διαδρομή και κατάφερε να γυρίσει πίσω με βάση τα δεδομένα που είχαν καταγραφεί.

Τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων αλγορίθμων πλοήγησης σε αυτόνομα ρομπότ που δεν χρειάζονται GPS ή ακριβά υπολογιστικά συστήματα.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα φυτοφάρμακα εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου των μελισσών, με αποτέλεσμα να χάνουν τον προσανατολισμό τους. Αυτό δημιουργεί μια αλυσίδα προβλημάτων, καθώς επηρεάζεται και η επικονίαση, δηλαδή η μεταφορά γύρης από τους ανθήρες ενός άνθους στο στίγμα του ίδιου ή άλλου άνθους του ίδιου είδους φυτού.

«Τα φυτοφάρμακα δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία των νευρώνων, κάτι που σημαίνει ότι όλο και περισσότερες μέλισσες χάνουν το δρόμο τους, μετά τη διαδικασία της επικονίασης. Η πλειονότητα όμως, της παραγωγής τροφίμων στον κόσμο εξαρτάται από τις μέλισσες που επικονιάζουν τα καλλιεργούμενα φυτά. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί η λειτουργία τους, ώστε να μην παρεμποδίζεται το έργο τους», λέει ο Stanley Heinze.
Πηγή