ΤΟ ΚΕΡΙ
Το κερί
είναι μια λιπαρή ουσία που παράγει η μέλισσα από τους κηρογόνους αδένες που
βρίσκονται στην κοιλιά της, σε διάταξη κατά ζεύγη, σε τέσσερα σημεία.
Από τους
κηρογόνους αδένες το κερί βγαίνει σε λέπια, που η μέλισσα πιάνει με τα πόδια
της, τα φέρνει στο στόμα της και τα πλάθει με τις σιαγόνες της για να
σχηματίσει τις κερήθρες. Το κερί σε χαμηλή θερμοκρασία σπάζει και τρίβεται,
μαλακώνει στους 30ο Κ., λιώνει στους 62-63ο και βράζει στους 230ο. διαλύεται
τελείως μέσα στον αιθέρα, στη βενζίνη, στο νέφτι και στο διθειούχο άνθρακα. Δεν
διαλύεται μέσα στο νερό ούτε στο ψυχρό οινόπνευμα.
Η μέλισσα
παράγει κερί τρώγοντας μέλι και έχει παρατηρηθεί ότι ξοδεύει 10 μέρη περίπου
για να για να παράγει 1 μέρος κεριού.
Στο να παράγουν κερί οι μέλισσες και να
χτίσουν κερήθρες, επιδρούν πολλοί παράγοντες:
- Ορφανό μελίσσι δεν χτίζει ποτέ κερήθρες.
- Για να χτίσουν κερήθρες οι μέλισσες, η θερμοκρασία έξω από την κυψέλη πρέπει να είναι 20ο Κ. και πάνω.
- Οι μέλισσες χτίζουν κερήθρες τόσο πιο γρήγορα, όσο η βασίλισσα γεννά πολλά αυγά, για να της δώσουν χώρο να τα τοποθετήσει. Για αυτό το λόγο οι αφεσμοί στις κυψέλες όπου εγκαθίστανται χτίζουν κερήθρες με πολύ γρήγορο ρυθμό και μάλιστα όλες με κελιά εργατριών.
- Οι πολύ νεαρές μέλισσες (1-5 ημερών) δεν χτίζουν κερήθρες. Στην 15η μέρα της ηλικίας τους βρίσκονται στο ανώτατο όριο της κηροπλαστικής τους ικανότητας. Όσο προχωράει η ηλικία τους τόσο πέφτει αυτή η ικανότητα.
- Η εποχή επιδρά πολύ στην παραγωγή κεριού και το χτίσιμο κερηθρών. Η προχωρημένη άνοιξη, όταν ο καιρός ζεστάνει και η ανθοφορία προχωρεί, είναι η πιο κατάλληλη εποχή για το χτίσιμο κερηθρών, επειδή η γέννα της βασίλισσας επεκτείνεται και η ανάγκη χώρου για την απόθεση του γόνου και αποθήκευση μελιού είναι επιτακτική.
- Η αφθονία τροφών. Όσο η μελιτοφορία των λουλουδιών είναι πιο έντονη, τόσο και το χτίσιμο των κερηθρών προχωρεί γρηγορότερα. Ωστόσο, όταν η εποχή είναι περασμένη, στα τέλη του φθινοπώρου λ.χ., δε θα κατορθώσουμε να αναγκάσουμε τις μέλισσες να χτίσουν κερήθρες, όσο και να τις τροφοδοτήσουμε με σιρόπι ζάχαρης ή με μέλι. Θα το αποθηκεύσουν χωρίς να χτίσουν κεριά. Μόνο στη φθινοπωρινή μελιτοφορία του πεύκου και ιδιαίτερα του ρεικιού, εφόσον ο καιρός είναι αρκετά ζεστός, ώστε να τους επιτρέπει να πετούν, τότε χτίζουν κερήθρες.
Για να
χτίσουν κερήθρες οι κηροπλάστριες μέλισσες, γεμίζουν το στομάχι τους με μέλι,
κρεμιούνται από το ψηλότερο σημείο του πλαισίου, άλλες πιάνονται με τα
μπροστινά τους πόδια από τα πίσω πόδια της προηγούμενης σειράς των μελισσών και
σχηματίζουν δεύτερη σειρά, άλλες με τον ίδιο τρόπο σχηματίζουν τρίτη σειρά
κ.ο.κ., σε τρόπο ώστε να σχηματίζουν ένα παραπέτασμα από πάνω ως κάτω.
Σε αυτήν
την θέση στέκονται τελείως ακίνητες επί 24 ώρες, όσο χρειάζεται για να
μετατραπεί το μέλι που ρούφηξαν σε κερί μέσα στον οργανισμό τους, και να
αρχίσει να βγαίνει σαν λέπια από την κοιλιά τους. Τότε, αφού τα μαλάξουν με τις
σιαγόνες τους, χρησιμοποιούν τα χείλη τους σαν μυστρί, τα τοποθετούν στη θέση
που θέλουν να χτίσουν. Η ποσότητα του κεριού που περιέχουν τα 20 πλαίσια μιας
κυψέλης είναι περίπου 1,5 χιλιόγραμμο. (Δερματόπουλος 1955)
Δημοσίευση σχολίου