ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΝΕΡΟ;

Πολλοί δεν συνειδητοποιούν ότι πρέπει να παρέχουν τρόπους για εύκολη εύρεση νερού στις μέλισσες τους. Απλώς , ως προς αυτό το θέμα, αφήνουν τις μέλισσες να φροντίζουν τον εαυτό τους μόνες τους.. Αλλά, όπως και κάθε άλλο ζωντανό πλάσμα, πραγματικά οι μέλισσες χρειάζονται νερό και μάλιστα πάρα πολύ. Και ναι , ακριβώς όπως παρέχουμε φρέσκο καθαρό νερό για τα κατοικίδια ζώα μας, θα πρέπει να παρέχουμε νερό και για τις μέλισσες μας.

Γιατί οι μέλισσες χρειάζονται νερό;

•  Το νερό βοηθά στην ψύξη της κυψέλης
•  Οι μέλισσες χρησιμοποιούν το νερό για να αυξήσουν την υγρασία στην κυψέλη
• Οι μέλισσες χρησιμοποιούν το νερό για να αραιώσουν το μέλι και για να τροφοδοτήσουν την προνύμφη.
• Το νερό χρησιμοποιείται για να κρατήσει υγρό το γόνο
• Θα πρέπει λοιπόν να υπάρχει νερό κυρίως δε κατά τη διάρκεια γόνου εκτροφής, όπως στις αρχές της άνοιξης.

Πάντως μερικοί τρόποι παροχής νερού είναι οι εξής :

• Λουτρά πουλιών
• Μικρή λιμνούλα νερού με φυτά
• Αφήστε μια βρύση να στάζει σε ένα αβαθές πλατύ δοχείο (πχ δίσκο)
• Ποτίστρες για κότες
• Ποτίστρες ή γαβάθες για σκύλο ή γάτα
• Μικρή διαρροή η απομεινάρια νερού γύρω από σωλήνες άρδευσης
  

Συνιστάται να δοκιμάσετε τη δημιουργία μιας <<κατασκευής>> ποτίσματος για τις μέλισσες σας στο αρχικό στάδιο της μελισσοκομικής περιπέτειας σας. Εάν οι μέλισσες δεν βρούνε αμέσως νερό κατά την πρώτη έξοδο από την κυψέλη θα προσπαθήσουν να βρουν από κάπου αλλού (όπως μια πηγή νερού από το γείτονα) και έτσι μπορεί να είναι αδύνατο ή πολύ δύσκολο να σταματήσουν την επίσκεψη τους εκεί.

Το πού Βρισκόμαστε (οι κυψέλες μας δηλαδή) είναι πολύ σημαντικό σε σχέση με την δυνατότητα και τις ευκαιρίες που έχουν οι μέλισσες μας για να βρίσκουν νερό . Θα είμαστε τυχεροί αν έχουμε ένα ρυάκι ή και μια μεγαλύτερη πηγή νερού σε λιγότερο από μισό χιλιόμετρο από το σημείο που έχουμε εγκαταστήσει της κυψέλες μας. Θα πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί στην τοποθεσία γιατί αν παρεμβάλετε μεταξύ του μελισσοκομείου μας και της πηγής άλλο μελισσοκομείο τότε οι μέλισσές μας γυρνώντας προς την κυψέλη τους θα παραπλανούνται και θα μπαίνουν στις κυψέλες του διπλανού μελισσοκομείου.

Μην εκπλαγείτε αν ανακαλύψετε ότι μέλισσες σας προσπαθούν να πιουν από ένα αηδιαστικό νερό που θα βρουν κάπου εκεί έξω! .

Να θυμάστε από τη στιγμή που κρατάμε τις μέλισσες μας σε τεχνητά κουτιά εμείς είμαστε υπεύθυνοι για το να μπορέσουν να επιβιώσουν. Αυτό λοιπόν περιλαμβάνει και την σωστή και συνεχή παροχή νερού.

Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι ανάγκες ενός μελισσιού σε νερό.

 Με βάση τα όσα αναφέρουμε ποιο πάνω, γίνεται φανερό πως ένα μελίσσι έχει διαφορετικές ανάγκες σε νερό, ανάλογα με τις θερμοκρασίες που επικρατούν, με την έκταση του γόνου που εκτρέφει, με το είδος των τροφών που καταναλώνει κλπ.

Σε γενικές όμως γραμμές, θα λέγαμε πως ένα μελίσσι χρειάζεται περίπου 20 με 50 λίτρα νερό σε ετήσια βάση, και ανάλογα πάντα με την δύναμή του και τις συνθήκες που επικρατούν.

Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού πάντως, οι νεροκουβαλήτριες συλλέκτριες μπορούν να συλλέξουν ακόμα και 2 λίτρα νερού σε μια μόνο μέρα, ποσότητα που μπορεί να εκτοξευτεί ακόμα ποιο πάνω σε συνθήκες καύσωνα.

 Και ένα ερώτημα που αμέσως έρχεται στο μυαλό μας είναι:

Πως εισρέει μέσα στο μελίσσι μια τόσο μεγάλη – σχετικά – ποσότητα νερού?

Κάθε μελίσσι έχει μια ομάδα συλλεκτριών που έχουν εξειδικευτεί στη συλλογή νερού – οι νεροκουβαλήτριες. Η ομάδα αυτή των μελισσών είναι επιφορτισμένη τόσο με την αναζήτηση, όσο και με την μεταφορά νερού.

Όταν το βρουν, το αποθηκεύουν μέσα στον πρόλοβο τους και επιστρέφοντας στη κυψέλη το παραδίδουν στις εσωτερικές εργάτριες, για περαιτέρω κατανομή και επεξεργασία.

΄Ένα ακόμα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι: Που βρίσουν οι νεροκουβαλήτριες μέλισσες τόσο νερό?

Θα πρέπει να αναφερθεί πως, στην ανάγκη, οι νεροκουβαλήτριες, πετάνε πιο μακριά από τις απλές συλλέκτριες και σε πιο χαμηλές θερμοκρασίες από αυτές, αν το μελίσσι χρειάζεται νερό. Μερικές φορές αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και σε θερμοκρασίες κάτω από 10° C - θερμοκρασίες που κατά τεκμήριο οι άλλες μέλισσες υπολειτουργούν, μα και που και αυτές οι ίδιες διακινδυνεύουν πολύ.

Προτιμούν νερά των οποίων η θερμοκρασία κυμαίνεται από 18-32° C, ενώ αποφεύγουν την συλλογή τους σε θερμοκρασίες που αποκλίνουν από αυτές τις τιμές. Ακόμα προτιμούν τα νερά που έχουν κάποια ενισχυμένη περιεκτικότητα σε άλατα.

Με τα όσα αναφέρουμε ποιο πάνω, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως δεν είναι δική μας δουλειά το πότισμα των μελισσιών μας, αφού η φύση έχει μεριμνήσει γι αυτό και τα μελίσσια τα ίδια έχουν δημιουργήσει τις νεροκουβαλήτριες που, με κάθε θυσία, θα βρουν νερό για τις ανάγκες της κυψέλης τους.

Κάπως έτσι είναι τα πράγματα, αλλά το ζήτημα είναι ποια ακριβώς είναι αυτή η «θυσία» και πόσο θα κοστίσει στο μελίσσι, και κατά συνέπεια στον μελισσοκόμο!

 Αν λοιπόν θέλουμε να απασχολούνται όσο το δυνατόν λιγότερες μέλισσες για τη συλλογή νερού, αν θέλουμε να μην έχουμε απώλειες μελισσών εξ αιτίας αυτής της δουλειάς και αν θέλουμε να μην ενοχλούνται οι γείτονες – που έχουν στέρνες, βρύσες που χάνουν κλπ - από τις μελισούλες μας, πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε νερό δίπλα στα μελίσσια μας, όλες τις εποχές του χρόνου.

Ένας άλλος τρόπος και πιο οικονομικός  για να το πετύχουμε αυτό είναι να βάλουμε κάποιο βαρέλι σε μια άκρη του μελισσοκομείου μας και στο κάτω του σημείο να τοποθετήσουμε μια βρύση. Βάζουμε το βαρέλι πάνω σε ένα υπερυψωμένο σημείο και ξαπλώνουμε μια τάβλα με φάρδος 20-30 εκατοστά και μήκος 1-2 μέτρα, μπροστά από τη βρύση με κλίση από το ύψος αυτής έως το έδαφος. Χαράζουμε τη τάβλα αυτή με ένα σκαρπέλο με τρόπο ώστε να σχηματιστεί πάνω στην επιφάνειά της ένα λούκι φιδίσιας μορφής, από πάνω μέχρι κάτω.

Αφήνουμε ανοιχτή τη βρύση – ίσα να στάζει ,με μικρή ή μεγαλύτερη ροή την άνοιξη και το καλοκαίρι – και η ποτίστρα για το μελισσοκομείο μας είναι έτοιμη. Η εγκοπή θα ανακόπτει τη ροή του νερού, το οποίο έτσι θα εμποτίζει τη μεγαλύτερη επιφάνεια της τάβλας, από όπου θα μπορούν να το απομυζούν οι μέλισσες.

Η όλη αυτή εγκατάσταση απαιτεί μια-δυο παρεμβάσεις ακόμα για να αποδώσει καλύτερα! Κατ αρχάς στο σημείο που ακουμπά η τάβλα πάνω στο έδαφος, καλό θα είναι να βάλουμε μια παχιά στρώση από βοτσαλάκια θαλάσσης – όχι χαλίκια της οικοδομής – όπου θα καταλήγει το νερό και θα μπορούν και από εκεί να το παίρνουν οι μέλισσες – γλύφοντας τα βότσαλα. Το βαρέλι θα πρέπει να το τοποθετήσουμε σε μέρος σκιερό το καλοκαίρι και προσήλιο τώρα το φθινόπωρο. Πρέπει να έχει οπωσδήποτε σκέπασμα, για να μην ρυπαίνεται από ακαθαρσίες πουλιών κλπ και βάνα εκκένωσης μεγάλης διατομής, στο πίσω του μέρος για την γρήγορη αφαίρεση του νερού, όποτε αυτό έχει παραμείνει στάσιμο για μεγάλο χρονικό διάστημα και χρειάζεται ανανέωση.

Θα πρέπει να επισημάνουμε πως  λύσεις με ανοιχτά δοχεία νερού, όπου επιπλέουν κομμάτια φελιζόλ για να βοηθούνται οι μέλισσες ή ανοιχτές γούρνες που μαζεύουν βρόχινο νερό, θα πρέπει να αποκλειστούν σαν λύση για την άρδευση των μελισσιών μας, για ευνόητους λόγους- ασθένειες, πνιγμοί κλπ.

Να πούμε ακόμα πως η λύση που προτείνουμε δεν είναι πανάκια και παρουσιάζει κάποια μειονεκτήματα όπως:

Για να μην χαθεί μεγάλο μέρος του νερού στο έδαφος, απαιτούνται συνεχείς ρυθμίσεις της ροής της βρύσης.

Πρέπει να γίνεται τροφοδότηση νερού στο βαρέλι, όποτε αυτό απαιτείται.

Πρέπει να προσέχουμε ούτως ώστε το νερό να ανανεώνεται κάθε 20-30 μέρες, ανάλογα με την εποχή.

Πρέπει να προσέξουμε ώστε η βρύση να έχει στο στόμιο της μεταλλικό φιλτράκι – βρύση τύπου νιπτήρα - για να μην μπορούν οι μέλισσες να μπουν μέσα και να το φράξουν.

Το ενδεχόμενο να προσελκύσει μέλισσες από άλλα μελισσοκομία, με κίνδυνο την μετάδοση ασθενειών, αλλά και άλλων εντόμων, όπως σκούρκων κλπ.                                                                                                                                                                    

Θα ήταν παράληψη να μην αναφέραμε την εξαιρετική λύση που μας προσφέρουν κάποιοι εσωτερικοί τροφοδότες νερού, που όμως λίγοι από εμάς χρησιμοποιούν!

Τέλος, αν αποφασίσουμε να βάλουμε μια εξωτερική τροφοδότηση νερού, με τη χρήση ενός βαρελιού, όπως αναφέρουμε ποιο πάνω, αλλά τα μελίσσια μας έχουν ήδη συνηθίσει να πηγαίνουν κάπου αλλού – στη βρύση ενός γείτονα, που είναι και δύστροπος, για παράδειγμα – τότε έχουμε τις εξής επιλογές: 

Ή να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε μια άλλη τοποθεσία που να απέχει 5-6 χιλιόμετρα και να τα αφήσουμε εκεί κάμποσες μέρες για να ξεχάσουν... ή να τους προσφέρουμε μια ποιο ελκυστική πηγή νερού. Αυτή για να έχει μια τέτοια ιδιότητα θα πρέπει να παρέχει κάποιο κίνητρο στις μέλισσες. Μια λύση είναι να τοποθετήσουμε μερικά κομμάτια από σφουγγάρι, βουτηγμένα μέσα σε σιρόπι, πάνω στη τάβλα απορροής του νερού ή ακόμα και να ρίξουμε ένα φακελάκι γλυκάνισο μέσα στο βαρέλι με το νερό.

Κλείνοντας, να σας ξανά τονίσουμε πως και το χειμώνα οι μέλισσες μας θα έχουν σαν μοναδική επιλογή να καταναλώνουν αποθηκευμένο-συμπυκνωμένο μέλι ή στερεά τροφή που θα τα τροφοδοτούμε εμείς, το νερό είναι απόλυτα απαραίτητο στοιχείο για την αραίωση- διάλυση αυτών. Αν οι μέλισσες μας δεν το έχουν στα πόδια τους, θα το αναζητήσουν αλλού και τότε οι απώλειες τους θα είναι αναπόφευκτες!

  

Πηγή1

Πηγή2