ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΦΥΤΑ - ΔΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΔΙΜΗΝΟΥ (ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ)

Ως µελισσοκοµικό φυτό ορίζεται το φυτό που παρέχει τροφή στη µέλισσα.

Αυτή η τροφή µπορεί να είναι νέκταρ, µελιτώµατα ή γύρη, ενώ υπάρχουν και φυτά που παρέχουν τόσο νέκταρ όσο και γύρη.

Η περίοδος που ένα φυτό δίνει νέκταρ ή γύρη λέγεται περίοδος µελιτοφορίας, ή απλά µελιτοφορία.

Επιλέγουμε ορισμένα από αυτά για το δίμηνο Μαΐου Ιουνίου.Για το προηγούμενο δίμηνο πατήστε Εδώ.

Ακακία.

Φυλλοβόλο δέντρο

(Robinia pseudoacacia) H ακακία είναι πολύ διαδεδομένο δέντρο, αυτοφυές σε χέρσα εδάφη και σε ρεματιές, αλλά και καλλωπιστικό που συχνά συναντιέται σε δεντροστοιχίες δρόμων, αυλές σπιτιών και σε δασικές εκτάσεις. Η άνθισή της αρχίζει από 5-10 Μαίου, διαρκεί κατά μέσο όρο 5-6 μέρες. Είναι ευαίσθητο δένδρο στις καιρικές συνθήκες. και τα λευκά της άνθη πολύ αρωματικά και μελιτοφόρα, προσελκύουν συχνά μέλισσες.  Η βροχή και ο δυνατός ξηρός άνεμος στην ανθοφορία σταματά τη νεκταροέκκριση. Μόνο το 20% του διαθεσίμου νέκταρος αξιοποιείται από τις μέλισσες. Οι σβόλοι γύρης που συλλέγουν οι μέλισσες από την ακακία είναι μικροί. Δίνει ανοιχτόχρωμο μέλι που δύσκολα κρυσταλλώνει.

Ανθυλλίδα – Σμύρος – Σμυρνιά.
Aνθεκτικός θάμνος στις καιρικές συνθήκες και γενικότερα καταπονήσεις, όπως
πάτημα ή βόσκηση από ζώα, συναγωνισμό μ’άλλα φυτά, στις άγονες και
ακαλλιέργητες περιοχές όπου ευδοκιμεί.
Τα κίτρινα ευωδιαστά λουλούδια της είναι πόλος έλξης των μελισσών και αν οι
βροχές που προηγήθηκαν της άνθησης ήταν αρκετές, τότε η επιτυχία της ανθοφορίας
είναι εξασφαλισμένη.Η αντοχή της ανθοφορίας στις αντίξοες καιρικές συνθήκες, η
κλιμάκωσή της από τα χαμηλότερα σε μεγαλύτερα υψόμετρα είναι δυνατόν να
κλιμακώσουν την περίοδο άνθησης και πέραν του μηνός.Πάντως ο Ιούνιος είναι ο
κυριότερος μήνας εκμετάλευσής της από τις μέλισσες,η ανθοφορία αρχίζει στα
χαμηλά τον Μάιο.
Το νέκταρ και το μέλι είναι λαμπερό-ανοιχτόχρωμο κίτρινο με υπέροχο άρωμα.Οι μέλισσες χτίζουν πολλά κεριά στο αλογοθύμαρο,ένα μάλιστα χαρακτηριστικό, ίσως μοναδικό είναι ότι τα φρεσκοκτισμένα κεριά έχουν χρώμα ζωηρό κίτρινο αντί του συνηθισμένου άσπρου.Θεωρείται και είναι σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό.
Τον νέκταρ και το μέλι είναι λαμπερό ανοικτόχρωμο κίτρινο με υπέροχο άρωμα. Οι μέλισσες κτίζουν πολλά κεριά στο αλογοθύμαρο, όπως είναι γνωστή η σμυρνιά σε πολλά μέρη (στη Ζάκυνθο την ονομάζουν Τσαρίχα, στην Κάρπαθο Νιάκι) ένα μάλιστα χαρακτηριστικό, ίσως μοναδικό είναι ότι τα φρεσκοκτισμένα κεριά έχουν χρώμα ζωηρό κίτρινο, αντί του συνηθισμένου άσπρου. Θεωρείται και είναι σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, διαδεδομένο σ’ όλη την ηπειρωτική και νησιώτικη Ελλάδα.


Έλατα.
Σημαντικό δασικό μελισσοκομικό φυτό.Το μέλι του εξαιρετικό.Δένδρο, που φύεται σε όλη τη χώρα, σε υψόµετρο 800-1500 m. Τον Μάιο και τον Ιούνιο δίνει άφθονο µελίτωµα, καθώς προσβάλλεται από διάφορα είδη εντόµων, µε κυριότερο το Physokermes hemicryphus. Η έκκριση του µελιτώµατος ευνοείται από υψηλές θερµοκρασίες και σχετική ξηρασία. Το µέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας και φτάνει περίπου στο 5% της ετήσιας ελληνικής παραγωγής.

Το θυμάρι ή θύμιο (Θύμος ο κοινός, λατ. Thymus vulgaris) είναι ο γνωστός σε όλους μας θάμνος με τα μοβ λουλουδάκια. Ανθίζει στο τέλος της άνοιξης έως αρχές του καλοκαιριού, για λιγότερο από ένα μήνα. Οι ανθοφορία μπορεί να “κυλίσει” ανάλογα την περιοχή, διαχωρίζοντας τα θυμάρια σε όψιμα και πρώιμα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν 23 αυτοφυή είδη και τα πιο σημαντικά είναι:
1. Αγριοθυμάρι. Θύμος ο κεφαλωτός Thymus capitatus
2. Χαμοθρούμπι. Θύμος ο γραπτός Τhymus striatus.
3. Σμάρι.Θύμος η Ζυγίς ή Θύμος ο αττικός Thymus atticus
πηγή: wikipedia.org
Θυμάρι – Thymus capitatus: Πολυετής θάμνος με αειθαλή αρωματικά φύλλα και μοβ άνθη. Φωτόφιλο φυτό. Μπορεί να αναπτυχθεί σε ουδέτερα ή αλκαλικά, ξηρά, άγονα εδάφη. Εξαιρετική αντοχή στη ξηρασία. Κατάλληλο για παραθαλάσσιες φυτεύσεις. Προσαρμόζεται σε πετρώδεις πλαγιές, θαμνώνες, δάση και κάποτε σε αμμοθίνες. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και διαίρεση. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο σε υψόμετρο από 0-900 m. Στις μέλισσες προσφέρει νέκταρ και γύρη. Ανήκει στην κατηγορία των κύριων μελισσοκομικών φυτών.

Η Καστανιά είναι ένα αρκετά διαδεδομένο δεντρό που φύεται κυρίως στις ορεινές περιοχές της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα ευεργετικό φυτό εξέχουσας σημασίας για την μελισσοκομία που δίνει άφθονες ποσότητες νέκταρ και γύρης στις μέλισσες.

Βοηθάει σημαντικά στην ανάπτυξη των μελισσοσμηνών άλλα και στην καταπολέμηση διάφορων ασθενειών εφόσον μιλάμε για νέκταρ και γύρη υψηλής διατροφικής άξιας , με φαρμακευτικές , αντιμικροβιακές και θεραπευτικές ιδιότητες.

Οι μέλισσες και όλα τα έντομα που θα πλησιάσουν τα άνθη της επιβραβεύονται με μια <<πλημμύρα>> από γύρη και ημίπικρο νέκταρ το οποίο ειναι αρκετά εύκολο στην συλλογή του λόγω του ειδικού σχεδιασμού των ανθών σε μακριές λωρίδες. H γύρη ειναι χρώματος κίτρινο προς πορτοκαλί.

Οι καστανιές προτιμούν καλά ποτιζόμενα εδάφη με υπόγεια νερά αλλα και φυσικές πηγές κατι που είναι πολύ σημαντικό για τις μέλισσες μας τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού εφόσον οι ανάγκες σε νερό είναι μεγάλες.

Το παλιούρι προσφέρει νέκταρ και γύρη πολύ καλής ποιότητας γι’αυτό επικρατεί η

πεποίθηση πως οι βασίλισσες που βγαίνουν στο παλιούρι, όταν είναι επιτυχής η

ανθοφορία του, είναι από τις καλύτερες. Το μειονέκτημα της ανθοφορίας αυτής είναι,

όπως και της ακακίας που προηγείται της ανθοφορίας του παλιουριού, η ευαισθησία

στις βροχές και στον ξερό Β.Δ. άνεμο.

Παρ’όλα αυτά είναι ένα από τα σπουδαιότερα μελισσοκομικά φυτά της χώρας μας

και η ανθοφορία του ξεκινά από τα μέσα Μαΐου σε πρώιμες περιοχές και

επεκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του Ιουνίου στα οψιμότερα μέρη.

Η παπαρούνα είναι ένα αυτοφυές πόα φυτό που φύεται σχεδόν σε κάθε γωνιά της χώρας μας και σε κάθε τύπο εδάφους. Σε φτωχά χώματα και με λίγη υγρασία οι μίσχοι των λουλουδιών δεν μεγαλώνουν πολύ, ενώ σε πλούσιο με θρεπτικά συστατικά και υγρασία έδαφος ψηλώνει πολύ, κάνοντας τα κατακόκκινα πέταλα που συνθέτουν τα άνθη της ελκυστικά από μακριά.

Η μέλισσα που βλέπει το υπεριώδης φως, βλέπει την παπαρούνα σαν υπεριώδες λουλούδι

Η παπαρούνα ανθίζει από Απρίλιο μέχρι και μέσα Ιουλίου, αν έχουμε βροχερό Μάιο. Είναι από τα λίγα φυτά που βρίσκονται στην Ελληνική φύση με το μοναδικό μελισσοκόκκινο χρώμα στα πέταλα της. Είναι καθαρά γυρεοδοτικό φυτό και δίνει μόνον καλής ποιότητας γύρη. Όταν οι μέλισσες κάνουν συλλογή γύρης από παπαρούνες, μαυρίζουν τα κελιά από τις κηρήθρες των κυψελών. Σιγά-σιγά, και όσο ο γόνος μεγαλώνει, η μαυρίλα αρχίζει να εξαφανίζεται από τα πλαίσια. Πολλές φορές την σκεπάζουν με άλλου χρώματος γύρη και βλέπουμε κατά τις επιθεωρήσεις του καλοκαιριού μαύρα στίγματα. Δεν είναι χαλασμένη ούτε έχει σαπίσει εκείνη η γύρη όπως έχει αναφερθεί παλιότερα από νέους μελισσοκόμους.

Συλλέκτρια γύρης κατά την στιγμή της προσέγγισης σε παπαρούνα Μήκων ροιάς (Papaver rhoeas)Γεννιέται η απορία σε πολλούς, πώς η μέλισσα πάει στην παπαρούνα και παίρνει γύρη αφού δεν βλέπει το κόκκινο χρώμα από την φύση της. Οι ακτίνες του ήλιου που αντανακλώνται στα πέταλα της παπαρούνας είναι ορατές από το ανθρώπινο μάτι, οι υπεριώδες ακτίνες που επίσης αντανακλώνται είναι ορατές μόνον από τα μάτια της μέλισσας γιατί βλέπει το υπεριώδης φως. Έτσι η αντίληψη ότι η παπαρούνα φαίνεται μαύρη και δεν μπορούν οι μέλισσες να αντιληφθούν το χρώμα της δεν είναι σωστή. Απλά αντιλαμβάνεται την παπαρούνα ως υπεριώδες λουλούδι.

Φλαμουριά ή Τίλιο(Tilia)

Άλλα ονόματα Φλαμούρι, Τίλιο, Φιλύρα, Φιλουριά.

Είναι δένδρο φυλλοβόλο του βορείου Ημισφαιρίου ( Ευρώπη, Αμερική) που φτάνει σε ύψος μέχρι και 30 μέτρα.

Η φλαμουριά πολλαπλασιάζεται με σπόρους, και με μοσχεύματα.

Κάθε καρπός περιέχει έναν και μόνο σπόρο.

Τα μοσχεύματα μπορεί να είναι και μεγάλα σε ύψος (έως και 3 μέτρα όχι όμως διάμετρο μεγαλύτερη από 6 εκατοστά). Αν φυτευτούν στην οριστική τους θέση στο τέλος του Χειμώνα, ριζώνουν πολύ εύκολα.

Χρησιμοποιείται σε δενδροφυτεύσεις δρόμων.

Συναντάται συνήθως σε δάση Καστανιάς και Οξιάς.

Στη Μελισσοκομία έχει μεγάλη σημασία όταν συνυπάρχει με Καστανιά.

Τα μελίσσια θεριεύουν όταν παίρνουν γύρη από Καστανιά και μέλι από Φλαμουριά.

Τα άνθη της Φλαμουριάς είναι ενωμένα σε κρεμάμενους βότρεις, προστατευμένα από τη βροχή και στηρίζονται σε ένα μίσχο.

Ανθίζει τον Ιούνιο.

Τα άνθη της έχουν ένα μεθυστικό άρωμα που τρελαίνει τις μέλισσες,

Τα λουλούδια της Φλαμουριάς κόβονται από το μίσχο που κρέμονται και ξεραίνονται για να χρησιμοποιηθούν στη βοτανοθεραπεία.

Είναι κατάλληλα για τσάι αφού έχουν ηρεμιστικές ιδιότητες και βοηθούν το αναπνευστικό σύστημα.

Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν δίνει στο μέλι μια ιδιαίτερη γεύση.

Η φλαμουριά ανήκει στα μελισσοκομικά φυτά του Ιουνίου και συνυπάρχει τις περισσότερες φορές με την καστανιά, η οποία ανθίζει επίσης την ίδια εποχή. Η μελιτοφορία της διαρκεί κατά μέσον όρο 12 ημέρες. Τη συναντάμε στα βουνά της Μακεδονίας, της Θράκης και της Πελοποννήσου.Η συμβολή της στις μέλισσες είναι κυρίως σε νέκταρ αλλά και σε μελίτωμα όταν έχει, λόγω βροχών, ευνοηθεί η προσβολή της από αφίδες. Τα λουλούδια της φλαμουριάς γέρνουν προς το έδαφος και σκεπάζονται από μικρά φύλλα και γι’ αυτό είναι ανθεκτική στη βροχή. Το αμιγές μέλι της είναι ανοικτόχρωμο με εξαιρετικό άρωμα και ευχάριστη γεύση, όταν όμως αναμιχθούν και μελιτώματα τότε σκουραίνει και αλλοιώνεται η γεύση του. ‘Όταν υπάρχει νεκταροέκκριση οι μέλισσες δεν δίνουν σημασία στα μελιτώματα, κατά τις μεσημβρινές όμως ώρες που συμβαίνει διακοπή της πρώτης, τότε στρέφονται προς αυτά. Στα πλεονεκτήματά της ως μελισσοκομικό φυτό αναφέρεται η μεγάλη δυνατότητα παραγωγής μελιού άριστης ποιότητας, η αξία των δένδρων για άλλους σκοπούς όπως στην υλοτομία και στην αρχιτεκτονική τοπίου. Επίσης είναι κατάλληλο δένδρο για αναδάσωση με μικρό κίνδυνο καταστροφής από πυρκαγιές. Μειονέκτημα αποτελεί η έναρξη της ανθοφορίας σε ηλικία 5 – 10 χρόνων, όπως και η σχετικά μικρή διάρκεια μελιτοφορίας. Η δε τελευταία δεν είναι σταθερή και εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την υγρασία του περιβάλλοντος. Σε μερικές περιπτώσεις, όπως ξηρασία, το νέκταρ μπορεί να είναι τοξικό για τις μέλισσες. Αντίθετα με την καστανιά δεν ευνοεί την ανάπτυξη των μελισσιών, ενώ έχουμε και φθορά των συλλεκτριών που βοσκούν στις φλαμουριές.

Θρούμπι (Saturela thymbra L) Θρύμπη, ριγανούλα, άγριο τσάι κατσιδόχορτο. Θάμνος που μοιάζει με θυμάρι. Ανθίζει το Μάιο και Ιούνιο και η ανθοφορία του κρατά γύρο στον ένα μήνα. Πολύτιμο μελισσοκομικό φυτό δίνει γύρη και νέκταρ, καλύπτει το ΄κενό΄ μέχρι την έναρξη ανθοφορίας του θυμαριού. Ο υγρός και ζεστός καιρός στη διάρκεια της ανθοφορίας αυξάνει τη νεκταροέκκριση.