Συλλέκτριες γίνονται συνήθως οι εργάτριες, ηλικίας είκοσι ημερών και πάνω. Οι συλλέκτριες κινούνται για πολλές μέρες γύρω-γύρω από την πηγή τροφής, ώσπου να εξαντληθούν, και σε κάθε ταξίδι τους επισκέπτονται άνθη που βρίσκονται σε αποστάσεις μικρές μεταξύ τους. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν δέντρα ή καλλιέργειες σε σειρές, τότε κινούνται κατά μήκος της σειράς. Όταν μια φορτωμένη νεκταροσυλλέκτρια επιστρέψει στην κυψέλη και χορέψει, περιμένει τις οικιακές μέλισσες να παραλάβουν το φορτίο της. Όσο περισσότερο θα περιμένει για την παραλαβή του νέκταρος, τόσο μικρότερη τάση έχει να συνεχίσει τη συλλογή του. Η γυρεοσυλλέκτρια αντίθετα, αφήνει μόνη της τη γύρη σε ένα κελί της κηρήθρας.
Γενικά πιστεύεται ότι οι γυρεοσυλλέκτριες μέλισσες είναι καλύτεροι επικονιαστές από τις νεκταροσυλλέκτριες (Free, 1960b Free & Williams, 1972 Robinson, 1979b Thorp, 1979a). Οι γυρεοσυλλέκτριες είναι γρηγορότερες μέσα στο άνθος από τις νεκταροσυλλέκτριες και επισκέπτονται περισσότερα άνθη σε κάθε πτήση αναζήτησης τροφής. Οι γυρεοσυλλέκτριες, στη προσπάθεια τους να συλλέξουν γύρη, στριφογυρνάνε πάνω από τους ανθήρες και καλύπτονται με γύρη σε όλο το σώμα και το κεφάλι τους. Την ίδια ώρα, αγγίζουν το στίγμα του άνθους με το κεφάλι και το σώμα και έτσι επικονιάζουν τα άνθη.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι η περίπτωση των γυρεοσυλλεκτριών στα άνθη της μηλιάς (Μalus spp.). Οι νέκταροσυλλέκτριες καλύπτονται με γύρη μόνο τυχαία και κυρίως στο κεφάλι τους. Μια εξαίρεση είναι ο ηλίανθος (Helianthus annuus), όπου οι νεκταροσυλλέκτριες είναι καλύτεροι επικονιαστές από τις γυρεοσυλλέκτριες, εξαιτίας της μορφολογίας του άνθους του φυτού. Το σχήμα του διευκολύνει την επαφή του στίγματος από τις νέκταροσυλλέκτριες και όχι από τις γυρεοσυλλέκτριες (Free, 1964). Οι νεκταροσυλλέκτριες επίσης, είναι καλύτεροι επικονιαστές όταν επισκέπτονται τα άνθη του αβοκάντο, γιατί επισκέπτονται και τα υπεροφόρα και τα στημενοφόρα άνθη, τα οποία έχουν την ίδια μορφολογία (Ish-Am & Eisikowitch, 1993).
Oι νεκταροσυλλέκτριες, ειδικότερα αυτές που αναζητούν καλλιέργειες μήλων, έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές για να αποκτήσουν το νέκταρ. Οι Free (1960a), Robinson (1979b) και Kuhn & Ambrose (1983) περιέγραψαν τις διαφορετικές τεχνικές και σημείωσαν ότι οι νεκταροσυλλέκτριες μαθαίνουν την μορφολογία του άνθους κάθε καλλιέργειας, χρησιμοποιούν συγκεκριμένη συμπεριφορά για να φτάσουν το νέκταρ των ανθέων των διαφόρων καλλιεργειών (π.χ. ‘sideworking’ συμπεριφορά των μελισσών σε μήλα ποικιλίας Delicious, Robinson, 1981 Kuhn & Ambrose, 1983 DeGrandi- Hoffman et al. 1985). Αυτές γίνονται αποτελεσματικές ή μη αποτελεσματικές, σύμφωνα με το κατά πόσο έρχονται σε επαφή με τα αναπαραγωγικά μέρη του άνθους.
Μια θετική ή νόμιμη επίσκεψη είναι από εκείνες που επηρεάζουν την επικονίαση (Free, 1962a; Poulsen, 1973b). Θετικές επισκέψεις πραγματοποιούνται κυρίως από γυρεοσυλλέκτριες, οι οποίες επισκέπτονται τα άνθη από μπροστά και έρχονται σε επαφή με τους ανθήρες και το στίγμα, αν και ορισμένες νεκταροσυλλέκτριες μπορούν να κάνουν το ίδιο επίσης, ειδικά πάνω σε άνθη με κοντή σωληνοειδή στεφάνη.
Όταν οι νεκταροσυλλέκτριες δεν έχουν αρκετά μεγάλη γλώσσα, ώστε να φτάσουν το νέκταρ στη βάση του άνθους, παράδειγμα σε καλλιέργεια κουκιού (Vicia faba), προσπαθούν να κλέψουν νέκταρ μέσα από τις τρύπες που οι άγριες μέλισσες με κοντή γλώσσα (π.χ. Bombusterrestris) έχουν ανοίξει στη βάση της στεφάνης (Free, 1962a; Poulsen, 1973b; Bond & Poulsen, 1983). Αυτές οι επισκέψεις λέγονται αρνητικές ή μη νόμιμες, επειδή δεν επηρεάζουν άμεσα την επικονίαση (Free & Williams, 1973b; Newton & Hill, 1983), αν και μπορούν να μεταφέρουν τη γύρη από τους ανθήρες πάνω στο στίγμα, επηρεάζοντας έμμεσα την επικονίαση (Soper,1952; Kendall & Smith, 1975).
Εξωανθικά νεκτάρια επίσης, δείχνουν να έχουν επιβλαβή επίδραση στην επικονίαση, ειδικά όταν εκκρίνουν νέκταρ πριν τα άνθη του ίδιου είδους φυτού ανοίξουν (Stoddard & Bond, 1987). Oι νέκταροσυλλέκτριες επισκέπτονται τα εξωανθικά νεκτάρια πριν η άνθηση των φυτών ξεκινήσει. Με αυτό τον τρόπο οι συλλέκτριες γίνονται συμβατές με αυτά και δεν επισκέπτονται τα άνθη, ούτε επηρεάζουν την επικονίαση (Free, 1962 a Bond & Hawkins, 1967 Bond & Poulsen, 1983 Poulsen,1973b Stoddard & Bond, 1987).
Πηγή: ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΜΕΝΩΝ ΦΥΤΩΝ, Δρ. Φανή Χατζήνα Βιολόγος, Διδάκτορας Μελισσοκομίας –Επικονίασης Ερευνήτρια Ινστ. Μελισσοκομίας (ΕΘΙΑΓΕ)
Δημοσίευση σχολίου