«Το μυστικό για καλό μέλι είναι η παραγωγή του»

Το νοθευμένο μέλι, το οποίο προκύπτει από την προσθήκη εξωγενών σακχάρων, δεν είναι δυνατόν να διακριθεί με τη γεύση. Ακόμα και οι πολύ πεπειραμένοι δεν μπορούν να καταλάβουν αυτές τις προσμείξεις. Εάν ένα μέλι έχει παραχθεί με προδιαγραφές βιολογικού, δηλαδή ακολουθώντας την ορθή μελισσοκομική πρακτική, τότε μπορούμε να πούμε ότι είναι μέλι καλής ποιότητας.

Καλό μέλι είναι οποιοδήποτε μέλι παράγεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Το στοιχείο αυτό θα πρέπει, σύμφωνα με τους ειδικούς, να χρησιμοποιούν ως οδηγό οι καταναλωτές στην επιλογή του ποιοτικού μελιού, έχοντας υπόψη ότι τα διαφορετικά είδη ποικίλλουν ως προς τη σύσταση και κατά συνέπεια παρέχουν διαφορετικά οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΑΤΑΣΟΥ:

H κ. Κατερίνα Καρατάσου, κτηνίατρος και συνεργάτης της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας, δίνει τις βασικές οδηγίες για το πώς ξεχωρίζουμε το καλό μέλι.

Ποια μέλια θεωρείτε ότι είναι καλύτερης ποιότητας για θεραπευτικούς σκοπούς;

Τα μέλια ανάλογα με τη βοτανική τους προέλευση διαφέρουν στη σύσταση και τις ιδιότητες. Π.χ. το θυμάρι θεωρείται κατάλληλο για παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού, το μέλι ερείκης για παθήσεις του ουροποιητικού κλπ. Γενικά, τα μέλια μελιττωμάτων ή αλλιώς δασόμελα είναι πιο πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και αμινοξέα. Στην Ελλάδα το μέλι ανθέων παράγεται κατά 90% από βότανα και αγριολούλουδα, δεν υπάρχουν καλλιέργειες όπως στη Γαλλία, όπου υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις μονοκαλλιέργειας λεβάντας. Αυτό δεν είναι κακό για τη μελισσοθεραπεία, το αντίθετο. Σημαίνει ότι το μέλι μας δεν επιβαρύνεται με κατάλοιπα φυτοπροστατευτικών.

Τι πρέπει να προσέχουμε για να έχουμε πρόσβαση σε καλής ποιότητας μέλι;

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο παραγωγής μελιού μελισσοθεραπείας ώστε να υπάρξει και μέθοδος πιστοποίησης. Γενικά, θα λέγαμε ότι καλής ποιότητας είναι κάθε μέλι που έχει παραχθεί με προδιαγραφές βιολογικού, δηλαδή ακολουθώντας την ορθή μελισσοκομική πρακτική και φυσικά το πιστοποιημένο βιολογικό μέλι. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει ο μελισσοκόμος να έχει ακολουθήσει τον σωστό χειρισμό στα μελίσσια του, με τα ενδεδειγμένα φάρμακα και στον ενδεδειγμένο χρόνο. Μία ακόμη παράμετρος ποιότητας είναι ότι όσο πιο κοντά είμαστε στον τρύγο, όσο πιο φρέσκο είναι τόσο πιο δυνατό θεραπευτικά είναι το μέλι, αφού με την πάροδο του χρόνου κάποια ένζυμα του μελιού μειώνονται, κάποια συστατικά όπως η υδροξυμεθοφουρφουράλη αυξάνονται και γενικότερα η σύστασή του μεταβάλλεται.

Τι συμβαίνει με τη νοθεία του μελιού;

Είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι το νοθευμένο μέλι, το οποίο προκύπτει από την προσθήκη εξωγενών σακχάρων, δεν είναι δυνατόν να διακριθεί οργανοληπτικά, δηλαδή με τη γεύση. Ακόμη και οι πολύ πεπειραμένοι δεν μπορούν να διακρίνουν αυτές τις προσμείξεις. Στην αγορά κυκλοφορούν, επίσης, σκευάσματα που ονομάζονται μέλι και αποτελούνται κατά 100% από αμυλοσιρόπια. 

Ένας τρόπος, όχι πάντα σίγουρος, είναι να αφήσουμε το μέλι να τρέξει από το κουτάλι. Σε θερμοκρασία δωματίου το μέλι ρέει σε συνεχή κλωστή και φτιάχνει πτυχές, στρώσεις που παραμένουν για λίγη ώρα, ενώ το αμυλοσιρόπιο στάζει σε σταγόνες. Κάποια είδη μελιού, όπως τα μέλια από ρείκι, καστανιά ή κουμαριά είναι πιο ρευστά. Εχουν όμως πολύ ιδιαίτερο άρωμα και γεύση και ξεχωρίζουν.

Πώς, όμως, μπορούμε να πιστοποιήσουμε ότι ο μελισσουργός υιοθέτησε τις ενδεδειγμένες μεθόδους κατά τη διάρκεια παραγωγής του μελιού;

Επειδή αυτό δεν είναι δυνατό, τουλάχιστον ας μην αγοράζουμε μέλι από πλανόδιους πωλητές. Υπάρχει οργανωμένο κύκλωμα που δρα ανά την Ελλάδα, άντρες και κυρίως γυναίκες που πωλούν «μέλι» σε τρίκυκλα πλαστικά βάζα συνήθως αλλά και σε άλλη συσκευασία. Το «μέλι» αυτό δεν είναι μέλι, οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι μελισσοκόμοι (ζητήστε να δείτε το μελισσοκομικό τους βιβλιάριο) και το εργοστάσιο που τους τροφοδοτεί πουλά αμυλοσιρόπιο το οποίο εκείνοι προωθούν ως μέλι. Επίσης το καλοκαίρι στα τουριστικά θέρετρα προσοχή από πού αγοράζετε. Μην αγοράζετε από κάποιον που δεν ξέρετε, προτιμήστε έναν παραγωγό που γνωρίζετε καλά, έναν μελισσοκομικό συνεταιρισμό ή διαλέξτε μέλι από το σούπερ μάρκετ αφού αυτές οι εταιρείες και οι συνεταιρισμοί εκτίθενται σε συνεχείς ελέγχους και πραγματοποιούν και αυτοέλεγχο.

Ποιο από τα ελληνικά μέλια θεωρείται καλύτερο;

Ολα τα μέλια έχουν την αξία τους ανάλογα με τον λόγο για τον οποίο τα θέλουμε. Το μέλι περιέχει κατά κάποιον τρόπο το φυτό ή τα φυτά από τα οποία προέρχεται. Ολα τα μέλια είναι κατάλληλα για εξωτερική χρήση σε τραύματα γιατί όλα έχουν αντιμικροβιακή και επουλωτική δράση, αρκεί να είναι φρέσκα και χωρίς κατάλοιπα. Ομως υπάρχουν και πολύ συγκεκριμένες χρήσεις. Για παράδειγμα, για να αντιμετωπίσουμε την αλλεργία στο περδικάκι θα πρέπει να δώσουμε κηρήθρα από μια περιοχή που έχει περδικάκι την εποχή που ανθίζει το περδικάκι. Ετσι επιτυγχάνεται η απευαισθητοποίηση. Για το θυμαρίσιο μέλι υπάρχουν έρευνες που του προσδίδουν επιπλέον και χημειοπροφυλακτικές ιδιότητες, προστατεύει δηλαδή από τον καρκίνο και συγκεκριμένα του μαστού, των ωοθηκών και του προστάτη. Δεν έχουν γίνει έρευνες για όλα τα μέλια. 

Καλό μέλι, επιμένω, είναι το σωστά παραγόμενο μέλι.

Τι σχέση έχει το κρυστάλλωμα του μελιού με την ποιότητά του;

Απολύτως καμία. Αυτό περί νοθείας με ζάχαρη (ζαχάρωμα το λέει ο πολύς κόσμος) είναι ένας μύθος. Ολα τα ανθόμελα κρυσταλλώνουν. Κάποια σε χρόνο εβδομάδων και άλλα όπως το θυμαρίσιο αργούν μέχρι και 18 μήνες. Τα δασόμελα πρακτικά δεν κρυσταλλώνουν ποτέ. Η επανασύσταση του κρυσταλλωμένου μελιού γίνεται σε μπεν μαρί σε χαμηλή θερμοκρασία για αρκετή ώρα και μετά το μέλι είναι έτοιμο για κατανάλωση.

Πηγή