Ο «ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ» ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ

Του ΣΠΥΡΟΥ ΣΚΑΡΕΑ

Γεωπόνος - Εντομολόγος M.Sc.

Σύμβουλος Μελισσοκομίας

Μελισσοκομική Εταιρεία ΑΤΤΙΚΗ – ΠΙΤΤΑΣ

Δημοσιευμένο άρθρο στο Τεύχος 19 του Μελισσοκομικού Βήματος-σελ.17

            Από τις αρχικές κινήσεις του νέου μελισσοκόμου είναι και η αγορά των πρώτων του μελισσιών. Επειδή η ενέργεια αυτή είναι αρκετά σημαντική και οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν δυσκολίες, κυρίως λόγω της απειρίας, θα αναλύσω τις κινήσεις που πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα, ώστε τελικά ο αγοραστής να προμηθευτεί το όσο γίνεται καλύτερο υλικό.

1. Πρώτο και ίσως βασικότερο: προσπαθήστε να κάνετε την αγορά μαζί με κάποιον έμπειρο, γνωστό σας μελισσοκόμο. Η εμπειρία του σίγουρα θα σας είναι απαραίτητη σε κάθε φάση της αγοράς που θα αναλύσουμε παρακάτω. Αυτό που κυρίως προσπαθούν οι περισσότεροι «επιτήδειοι» είναι να ξεγελάσουν του άπειρους μελισσοκόμους και συνήθως τα καταφέρνουν. Μην προσπαθήσετε να δείξετε έμπειροι… Προτιμείστε να έχετε μαζί σας έναν που ΕΙΝΑΙ. 
2. Προτιμήστε τους επαγγελματίες μελισσοτρόφους από άγνωστους σε εσάς ιδιώτες μελισσοκόμους. Στα μελισσοκομικά περιοδικά διαφημίζονται αρκετοί που εμπορεύονται μελισσοσμήνη, και είναι σε γενικές γραμμές αξιόπιστοι. Ο κλάδος είναι μικρός, γι’ αυτό και ενδεχόμενα δυσφημιστικά σχόλια από έναν απογοητευμένο αγοραστή μπορεί είναι καταστροφικά για την εμπορική επιτυχία και το «όνομα» του πωλητή.  Αντιθέτως δεν διακινδυνεύει πολλά  ένας ιδιώτης μελισσοκόμος όταν θέλει να πουλήσει μερικά μελίσσια για να συμπληρώσει το εισόδημά του, σε κάποιον που πιθανόν να μην ξαναδεί. Επομένως ξεφυλλίστε να μελισσοκομικά περιοδικά ή ζητήστε από 2-3 επαγγελματίες μελισσοκόμους της περιοχής σας να σας συστήσουν έναν επαγγελματία μελισσοτρόφο.
3. Είναι προτιμότερο να είστε παρόντες στην αγορά, τουλάχιστον για τις περιπτώσεις που αγοράζετε μελίσσια από ιδιώτη μελισσοκόμο και όχι από κάποιο γνωστό επαγγελματία μελισσοτρόφο. Στον επί τόπου έλεγχο θα πρέπει να ελέγχετε τον αριθμό πυροσφράγισης να συμφωνεί με αυτόν στο μελισσοκομικό βιβλιάριο. Επίσης, έχετε τη δυνατότητα να διαλέξετε εσείς τα μελίσσια που θέλετε να αγοράσετε.
4. Ελέγξτε την υγιεινή των μελισσιών. Ανοίξτε τα μερικά (αν όχι όλα) τα μελίσσια και με προσοχή παρατηρήστε την κατάσταση των πλαισίων. Ανοίξτε 2-3 πλαίσια με γόνο. Ο σφραγισμένος γόνος πρέπει να είναι συμπαγής και όχι διάσπαρτος, χωρίς βαθουλώματα ή άλλες ανωμαλίες. Οι προνύμφες να έχουν το χαρακτηριστικό μαργαριταρώδες άσπρο χρώμα. Τα πλαίσια να είναι, όσο το δυνατόν, πιο καινούργια και ανοιχτόχρωμα, να μην υπάρχουν πολλές μαυρισμένες κηρήθρες. Οι κηρήθρες να είναι καλοχτισμένες σε όλη την έκτασή τους.
5. Ελέγξτε την επάρκεια τροφών. Προτιμήστε μελίσσια που έχουν αποθηκευμένο αρκετό μέλι (πχ για 4 και άνω πλαίσια μελιού για μονώροφα μελίσσια, 6 και άνω για διώροφα). Προτιμείστε τα διώροφα μελίσσια, που είναι μεν ακριβότερα, όμως έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ανταπεξέλθουν στους λανθασμένους και απρόσεκτους χειρισμούς του αρχάριου μελισσοκόμου.
6. Προτιμήστε να διαθέσετε εσείς τις δικές σας κυψέλες, και να αγοράσετε τα πλαίσια με τον πληθυσμό και την βασίλισσα. Έτσι, θα έχετε καινούργιο υλικό και όχι κάποια χρησιμοποιημένη παλιά κυψέλη, ενώ και το κόστος θα είναι σίγουρα χαμηλότερο.
7. Καλύτεροι μήνες για αγορά είναι οι ανοιξιάτικοι, κυρίως Απρίλιο-Μάιο. Τα μελίσσια σε αυτή την εποχή αναπτύσσονται, μπορεί να ελεγχθεί η γέννα της βασίλισσα, η επάρκεια γύρης και μελιού. Επίσης, ακολουθεί ικανό διάστημα μέχρι να φτάσουμε στο επισφαλές ξεχειμώνιασμα, που πρέπει να εκμεταλλευτείτε για να εξασφαλίσετε επαρκείς τροφές για το χειμώνα. Αν αγοράσετε μελίσσια πριν το χειμώνα, ρισκάρετε περισσότερο την επιβίωσή τους και συγχρόνως τα χρήματά σας.
8. Η προσπάθειά σας την πρώτη χρονιά της εγκατάστασης των μελισσιών θα πρέπει να είναι η ανάπτυξή τους και η συντήρησή τους το χειμώνα, και όχι οι υψηλές παραγωγές. Πολύ συχνά, ο ενθουσιασμός και η απληστία κατά τον πρώτο τρύγο, έχουν δυσάρεστα αποτελέσματα. Αφήστε πολύ μέλι για ξεχειμώνιασμα ως επένδυση για την επόμενη χρονιά. Αποφύγετε τις πολλές επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα, που αναστατώνουν και αποδιοργανώνουν το μελίσσι.
9. Φροντίστε να έχετε ήδη βρει το χώρο εγκατάστασης του μελισσοκομείου σας, να έχετε ελέγξει τις ανθοφορίες της περιοχής και αν υπάρχουν προβλήματα με γύρω οικισμούς, δρόμους, κα. Στο αυτοκίνητο που θα μεταφέρετε τα μελίσσια να υπάρχουν μελισσοκομική φόρμα, γάντια, καπνιστήρι με καύσιμη ύλη (συνήθως πευκοβελόνες), αναπτήρας, φακός, 1-2 λίτρα νερό, φαρδιά χαρτοταινία, ιμάντες μεταφοράς. Καλό θα ήταν, ειδικά για τις πρώτες μεταφορές, να μην είστε μόνος αλλά να συνοδεύεστε από κάποιον φίλο, κατά προτίμηση εμπειρότερο στη μελισσοκομία.
10. Ελέγξτε καλά τους συνδετήρες των κυψελών να είναι καλά σφιγμένοι. Σε περίπτωση που στην είσοδο ή στο καπάκι της κυψέλης δείτε χαραμάδες, χρησιμοποιείστε χαρτοταινία για να τις κλείσετε. Έχετε τη μηχανή του αυτοκινήτου ήδη αναμμένη όταν φορτώνετε τα μελίσσια και σβήστε την όταν τα έχετε ξεφορτώσει όλα στο μελισσοκομείο, ώστε να υποστούν τις λιγότερες αλλαγές στις δονήσεις. Προσπαθήστε να στερεώσετε καλά τα μελίσσια στο αυτοκίνητο, ώστε να αποφεύγονται τα πολλά τραντάγματα που αναστατώνουν τα μελισσοσμήνη. Αποφύγετε να μεταφέρετε τα μελίσσια μέσα σε επιβατικά αυτοκίνητα γιατί είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Προτιμήστε μικρά φορτηγά με εξωτερική καρότσα ή τουλάχιστον μίνι βαν με ξεχωριστή καμπίνα οδηγού-συνοδηγού από το χώρο φόρτωσης.