ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΟΤΡΥΠΕΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

Τα έλεγαν διψέλια, που «φύτρωναν» στις μάντρες των χωραφιών και έτσι διατηρούσαν και προστάτευαν τις κυψέλες τους οι μελισσοκόμοι τα παλαιά χρόνια από τις σκληρές καιρικές συνθήκες του Αιγαίου πελάγους. Αυτό συνήθιζαν να κάνουν οι μελισσοκόμοι στη Σίφνο.

Τα διψέλια, όπως μας ενημερώνει ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Πλατύ Γιαλού «Η Πρόοδος», ήταν πήλινες κυψέλες που ήταν και γνωστές ως μελισσότρυπες ή στα σιφνέικα «μελισσότρυπφες».

 

Το διψέλι ήταν πήλινο δοχείο κωνικού σχήματος με ύψος γύρω στα εβδομήντα με ογδόντα εκατοστά, που στένευε κάτω στον πυθμένα και ήταν περίπου είκοσι εκατοστά και στο επάνω μέρος του το στόμιο ήταν κατά 15 εκατοστά πιο μεγάλο (35 εκατ.). Το στόμιο το έκλειναν με ένα πήλινο καπάκι στο οποίο υπήρχαν μικρές τρύπες, ίσα που να χωρούσε να περνάει μία μέλισσα. Το τοποθετούσαν όχι σε όρθια αλλά σε πλάγια θέση, ώστε να μην πιάνει μεγάλη επιφάνεια, καθώς ήταν επικίνδυνο να χτυπηθεί από κάποια αιτία και να σπάσει. Ετσι επινοήθηκαν και οι εσοχές, οι ειδικές θέσεις σκαμμένες στους τοίχους, που είχαν το ανάλογο βάθος για να χωράει μέσα ολόκληρο το διψέλι, η πήλινη κυψέλη. Στο άνοιγμα της εσοχής βρισκόταν το στόμιο με το καπάκι με τις τρύπες στο μέγεθος ενός εντόμου.

Με αυτόν τον τρόπο οι μελισσοκόμοι προφύλασσαν τις κυψέλες μελισσών από την κακοκαιρία, τη βροχή, ή την υπερβολική ζέστη. Με το πολύ κρύο το μελίσσι θα υπέφερε και θα χανόταν. Και με την πολλή ζέστη, όταν ο ήλιος θα χτυπούσε την κυψέλη σε όλη της την επιφάνεια, οι κηρήθρες θα έλιωναν και θα καταστρέφονταν.

Χώρος για όλους

Τα διψέλια «αναβιώνουν» έπειτα από προσπάθεια του Εξωραϊστικού Συλλόγου, που μας θυμίζει (όπως παρουσιάζεται στη φωτογραφία) τις μελισσότρυπες στην πραγματική τους θέση.

Οι Κυκλάδες είναι ιδανικός τόπος για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας σήμερα, αλλά χρειάζεται σωστή οργάνωση και συντονισμένες προσπάθειες. Το μέλι είναι μία θρεπτική και ωφέλιμη τροφή, που έχει το προνόμιο να διατηρείται ως προϊόν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οσο για δουλειά, υπάρχει χώρος για όλους, αρκεί τα «ανοίγματα» των νεοεισερχομένων να έχουν την καθοδήγηση εκείνη που θα τους οδηγήσει σε ένα υπέροχο ταξίδι στο θαυμαστό κόσμο της μέλισσας.

Θεωρείται ότι ο πρώτος που μελέτησε σε επιστημονικό επίπεδο τη μέλισσα ήταν ο Αριστοτέλης.

Ο Ιπποκράτης, πατέρας της Ιατρικής, συνιστούσε το μέλι ιδιαίτερα στους ασθενείς, καθώς γνώριζε τις ευεργετικές του ιδιότητες. Ο δε Πυθαγόρας το είχε ως κύρια τροφή του.

Κατά την αρχαιότητα, στην Ελλάδα η μέλισσα, το μέλι, το κερί είχαν περίοπτη θέση.
Στους κλασικούς αλλά και στους ελληνιστικούς χρόνους η ενασχόληση με τη μελισσοκομία σε αγροτικές περιοχές είναι συστηματική. Συμπεραίνεται μάλιστα, από τα περισσότερα των 40 ονομάτων δοχείων που υπήρχαν τότε για τη μεταφορά του μελιού, ότι το εμπόριο βρισκόταν σε μία ακμάζουσα φάση κερδοφορίας.

Οι οικονομικές απολαβές των μελισσοκόμων σήμερα εξαρτώνται από περιοχή σε περιοχή και από τόπο σε τόπο από διαφορετικούς παράγοντες. Στις Κυκλάδες το προϊόν δεν έχει ταυτοποιηθεί ώστε να προστατεύεται η ντόπια παραγωγή και στο εξωτερικό από εκείνα που πλασάρονται ως νησιώτικα με άρωμα Αιγαίου.

Φ.Κ.

Ελευθεροτυπία