ΜΕΛΙ: ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΦΑΡΜΑΚΟ Η΄ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ;

Θεραπευτικό Φάρμακο 

Το μέλι είναι ένας αληθινός θησαυρός υγείας και δύναμης και η αξία του έχει εκτιμηθεί από τα πανάρχαια χρόνια. Είναι ένα τρόφιμο που συλλέγουν οι μέλισσες από τα ζωντανά μέρη των φυτών ή από εκκρίσεις εντόμων, το μεταφέρουν στην κυψέλη τους, το μεταποιούν, το εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες και το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους μέχρι να ωριμάσει. 

Το μέλι συνήθως λαμβάνει την ονομασία του φυτού από το οποίο προέρχεται. Έτσι έχουμε μέλι θυμαρίσιο, πορτοκαλιάς, πεύκου, ελάτης κ.λπ. Περιέχει περισσότερα από 180 διαφορετικά συστατικά και ουσίες που το καθιστούν μία άριστη τροφή. Βασικά συστατικά του είναι το νερό, σε ποσοστό 16%, και τα φυσικά σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη, η σακχαρόζη και άλλα, σε ποσοστό 80%. Επιπλέον, στο μέλι βρίσκει κανείς πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία, ένζυμα και βιταμίνες σε μικρές ποσότητες, που αναδεικνύουν όμως την άριστη του θρεπτική αξία. Αυτό που εντυπωσιάζει δεν είναι τόσο τα επιμέρους συστατικά του μελιού όσο η συνύπαρξη όλων αυτών των ουσιών σε μία μάζα με καθορισμένες βέλτιστες αναλογίες και ο τρόπος με τον οποίο δρουν στον ανθρώπινο οργανισμό. 

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το μέλι σε ό,τι αφορά τη συντήρησή του είναι η κρυστάλλωση. Πρόκειται για μία φυσική διεργασία κατά την οποία το μέλι μετατρέπεται σε παχύρρευστο προϊόν. Η κρυστάλλωση παρατηρείται σε όλα τα είδη μελιού με διαφορετικούς χρόνους για την κάθε ποικιλία. Είναι ένα βιολογικό φαινόμενο του φυσικού ακατέργαστου μελιού, που δεν προξενεί καμία αλλαγή στις θρεπτικές και στις βιολογικές ιδιότητες. Το μέλι που έχει κρυσταλλωθεί δεν είναι χαλασμένο ούτε νοθευμένο. 

Το μέλι που αγοράζουμε στο σούπερ μάρκετ έχει υποστεί επεξεργασία, προκειμένου να μην κρυσταλλώνεται. Η επεξεργασία συνίσταται στη θέρμανση κάτω από ορισμένες συνθήκες, που οδηγεί στην καταστροφή της φυσικής δομής ορισμένων συστατικών του μελιού. Έτσι, δεν κρυσταλλώνεται. Αποτέλεσμα όμως αυτής της θέρμανσης είναι και η καταστροφή ορισμένων ωφέλιμων συστατικών του μελιού, σε μικρό ποσοστό. Σε πολλές χώρες που το καταναλωτικό κοινό είναι πιο ενημερωμένο, το μέλι διακινείται ευρέως χωρίς να έχει υποστεί επεξεργασία. Η τεχνολογία του μελιού στην Ελλάδα βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να δέχεται την ελάχιστη δυνατή επεξεργασία και να διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τη γεύση και τη θρεπτική του αξία. Το εισαγόμενο μέλι, πέρα από την κατώτερη γεύση του, υφίσταται μεγαλύτερη επεξεργασία, ώστε να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της διακίνησης και της συντήρησης και είναι ποιοτικά κατώτερο. 

Ταυτόχρονα, οι παραγωγοί χρησιμοποιούν πολλούς τρόπους για να νοθεύσουν το μέλι. Τέτοια είναι η προσθήκη γλυκαντικών ουσιών ή και "βιομηχανικού" μελιού στο μέλι που λαμβάνεται από τις μέλισσες, ώστε να αυξάνεται η ποσότητά του. Επίσης μεγάλη έκταση έχει η νοθεία που γίνεται με την παραπλάνηση του καταναλωτή, όταν πωλείται μέλι κακής ποιότητας σαν μέλι από θυμάρι ή άλλο ποιοτικά ανώτερο φυτό. Ο τελικός καταναλωτής δεν έχει τον τρόπο να ξεχωρίσει αυτήν τη νοθεία, αφού δεν μπορεί να διακρίνει εύκολα την ποιότητά του από τη γεύση. Η αξία όμως του νοθευμένου μελιού, από την άποψη των θρεπτικών συστατικών και των γενικότερων ευεργετικών ιδιοτήτων, είναι πολύ χαμηλότερη. 

ΠΩΣ ΓINETAI H NOΘEIA

1) Kατά τη διάρκεια της μελιττοσυλλογής οι μέλισσες να ταϊζονται παράνομα με σιρόπι ζάχαρης. Mε αυτόν τον τρόπο ένα μέρος του μελιού προέρχεται από ζαχαρόνερο.2) Tο μέλι αναμειγνύεται με γλυκόζη εμπορίου, η οποία είναι πολύ φτηνή.3) Tο ελληνικό μέλι αναμειγνύεται με εισαγόμενα υποβαθμισμένα μέλια ή ξένο μέλι πωλείται απευθείας ως ελληνικό.4) H παραγωγή μελιού γίνεται από δέντρα που καλλιεργεί ο άνθρωπος και τα οποία ψεκάζονται με φυτοφάρμακα, με αποτέλεσμα τα χημικά δηλητήρια να περνούν εν συνεχεία στο μέλι.

Οι καταναλωτές πρέπει να προτιμούν μέλι επώνυμο και συσκευασμένο σε γυάλινα δοχεία, αεροστεγή, που όμως είναι προστατευμένα από την έκθεση στο φως. Στην ετικέτα πρέπει να αναγράφονται η ημερομηνία τυποποίησης, το όνομα του παραγωγού με πλήρη στοιχεία, καθώς και το είδους του μελιού. Το μέλι πρέπει να συντηρείται σε αεροστεγώς κλεισμένα δοχεία, σε χώρο δροσερό, σκοτεινό και ξηρό. Καλό είναι να αποφεύγεται το μέλι που βρίσκεται σε βάζα εκτεθειμένα στον ήλιο. 

Έχει αποδειχθεί ότι το μέλι έχει υψηλή ενεργειακή και θρεπτική αξία και για αυτό είναι η πιο κατάλληλη τροφή για αθλητές και παιδιά. Τα ανόργανα στοιχεία του μελιού, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία παίζουν σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη και συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα του οργανισμού. Το μέλι είναι τονωτικό και βοηθά, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε χολίνη, άτομα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Εντυπωσιακή είναι και η γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας ατόμων που καταναλώνουν συχνά μέλι και πάσχουν από βαριές και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις ή αναιμία, πάντα σε συνδυασμό με τις οδηγίες του γιατρού.
Το μέλι έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα μέχρι σήμερα για την επούλωση πληγών και χειρουργικών τραυμάτων με άριστα αποτελέσματα. Το ακατέργαστο μέλι έχει αποδειχθεί ότι επιτυγχάνει την ανάπτυξη του δερματικού επιθηλίου σε πειραματόζωα με τραύματα. Η αντιβακτηριδιακή δράση του (και ιδιαίτερα του ελληνικού) αποτέλεσε μέρος ερευνητικού προγράμματος του υπουργείου Υγείας, τα αποτελέσματα του οποίου ανακοινώθηκαν στα πλαίσια του 8ου Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με την επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακογνωσίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννα Χήνου, ακατέργαστο μέλι χρησιμοποιήθηκε σε δεκαεπτά τουλάχιστον νοσοκομειακά στελέχη έξι διαφορετικών βακτηριδίων που ήταν ανθεκτικά σε αντιβιοτικά. Η δράση του εμφανίστηκε εξαιρετικά αξιόλογη και τώρα ερευνάται και η επίδρασή του σε μύκητες.
Πέρα από το μέλι, και η πρόπολη, που συλλέγουν οι μέλισσες από εκκρίματα δένδρων και στην οποία προσθέτουν μόνες τους άλλα υλικά, έχει άριστες αντιμικροβιακές και απολυμαντικές ιδιότητες και μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο φράγμα κατά των λοιμώξεων. Οι θεραπευτικές της ιδιότητες οφείλονται κυρίως στα φλαβονοειδή, ουσίες με γνωστή βακτηριοστατικά, παρασιτοκτόνο και αντιική δράση. 

ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ ΜΕΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΥΨΕΛΗΣ ΜΕΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΡΥΠΩΝ

Δυο είναι οι τρόποι ρύπανσης του μελιού από τις διάφορες δραστικές ουσίες. Ο πρώτος είναι ο άμεσος τρόπος, που είναι ο πιο επίφοβος και αφορά στα κτηνιατρικά φάρμακα που χρησιμοποιεί εντός της κυψέλης ο ίδιος ο μελισσοκόμος. Ο δεύτερος, ο έμμεσος τρόπος, έγκειται στη μεταφορά των διαφόρων φυτοπροστατευτικών και μη ουσιών από τις ίδιες τις μέλισσες κατά τη συλλογή νέκταρος, μελιττώματος, νερού και γύρης.

ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΑΒΕΙ Ο ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΙ ΤΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ

• Να περιορίσει όσο γίνεται τη χρήση των επικίνδυνων δραστικών ουσιών και να στραφεί σε φυσικές ουσίες όπως η μενθόλη, η θυμόλη, το γαλακτικό, το φορμικό, το
οξαλικό οξύ κ.α.
• Να αλλάζει συχνά τις παλιές κηρήθρες
• Να μην τρυγά μέλι από τη γονοφωλιά ή από πλαίσια που έρχονται σε επαφή με το Φάρμακο
• Τα πλαίσια μελιού μονώροφης κυψέλης που θα δεχτεί θεραπευτική αγωγή να απομακρύνονται από το μελίσσι. Σε περίπτωση που παραμένουν να χρησιμοποιείται το μέλι ως τροφή των μελισσών
• Όλα τα σκευάσματα να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες της παρασκευάστριας εταιρείας
• Μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ επέμβασης και τρύγου
• Να προτιμώνται για συλλογή μελιού περιοχές με φυτά που δεν ψεκάζονται όπως
θυμάρι, ερείκη και πεύκο. Να αποφεύγονται καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, οι ηλίανθοι και οι πορτοκαλιές, ιδιαίτερα όταν ασκείται βιολογική γεωργία.
• Να χρησιμοποιεί κερί απαλλαγμένο από υπολείμματα για να φτιάξει φύλλα κηρήθρας
• Να διαυγάζει καλά το μέλι μετά τον τρύγο
• Μέλι ύποπτο για ύπαρξη υπολειμμάτων να δίνεται για τροφή στις μέλισσες ή να παραμένει 6-8 μήνες αποθηκευμένο πριν διατεθεί στο εμπόριο. Στο διάστημα αυτό κάποια από τα φάρμακα αποδομούνται
• Να μην εφαρμόζει φάρμακα με ανορθόδοξες μεθόδους που δεν έχουν διερευνηθεί Επιστημονικά
• Οι υποκαπνιστικές ταινίες να καίγονται σε άδειο πάτωμα πάνω από τη γονοφωλιά και όχι μέσα σ’ αυτήν
• Να απομακρύνει πλαίσια με ασφράγιστο μέλι πριν από τις επεμβάσεις με φάρμακα

ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΑΒΕΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΤΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ

• Απαγόρευση εισαγωγής κεριού από υποανάπτυκτες χώρες, όπου επιτρέπεται ακόμα η χρήση χλωριωμένων υδρογονανθράκων• Αρμόδια εργαστήρια, προκειμένου να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για υπολείμματα στα διάφορα μέλια• Εκπαίδευση των μελισσοκόμων σε θέματα ορθής μελισσοκομικής πρακτικής

Πηγή